We stelden wat vervelende vragen tijdens de afstudeershow van de HKU

De komende tijd gaat Creators het hele land door om ons met de afstudeershows van kunstopleidingen te bemoeien. Wees gewaarschuwd!

Op ongeveer de heetste dag van het jaar gaan we naar de Pastoefabriek in Utrecht – ongeveer het heetste gebouw op aarde. De fris afgestudeerde studenten van de opleidingen Fine Art en Design baden in het zweet. Toch hield dat ons niet tegen om met wat vervelende vragen de studenten het vuur aan de schenen te leggen in deze levende hel. Want als je denkt dat domme vragen niet bestaan, heb je ons nog nooit op een afstudeershow gezien.

Maar dat doen we niet alleen omdat het erg leuk is om vervelende vragen te stellen. Een afstudeershow is namelijk bij uitstek het moment waarop je als kersverse kunstenaar wordt geconfronteerd met de volle breedte van de samenleving die los gaat op je werk. Daar moet je op voorbereid zijn. Hieronder lees je hoe de studenten het ervanaf brachten.

Maureen Jonker (23), Fine Art
Studeert af met Performing Perspective
"Ik heb een performatieve installatie. Mijn interesse ligt bij wat het met anderen doet."

Het is hier echt ontzettend heet. Ligt daar nou een levend mens onder?
Ja.

Is dit werk semi-autobiografisch?
Als ik heel eerlijk ben, vind ik dat een beetje een rare vraag. Ik ben niet iemand die mijn werk aan zulke termen koppelt. Ik werk eerder vanuit iets wat ik zie, en dat boeit me dan, en dan ga ik iets maken.

Sorry voor de vervelende vraag. Wat is de vervelendste vraag die ik iemand anders hier kan stellen?
"Wil je het even uitleggen?" Ik wil best dingen uitleggen, maar kom dan met een specifieke vraag, daarbij ben ik meer geïnteresseerd wat het met anderen doet. Het is ook een beetje de manier waarop, alsof ik even mijn kunstje moet vertonen. Laatst begon iemand met "Verklaar je werk nader." Hou op hoor.

Chris Rijk (22), Fine Art
Studeert af met INSTALLATIE MET ZUILEN #3
"Ik hou van kunst en ik haat kunst ook. Mijn werk gaat over het kantelpunt tussen het niet te serieus nemen van je werk. Ik doe dat met installaties, keramiek en grote objecten."

Verklaar je werk nader, Chris.
Het gaat over kunstliefde en kunsthaat. Ik probeer met mijn werk een positie te vinden binnen de kunstwereld en als individu in de echte wereld.

Wat is nou een echt domme vraag die ik jou kan stellen?
Eigenlijk een beetje wat je net vroeg. Wat betekent het? Waar gaat het over? Of dat je me vraagt: "Waarom een buttplug? Waarom zitten er tepels aan je tepelvaas?" Vragen die het werk zouden moeten verklaren vind ik gewoon heel erg suf. Ik wil gewoon dat je ernaar kijkt en er iets van vindt en dan kunnen we er over lullen. Of de vraag "Neem ons mee door je werk," daar worden we mee doodgegooid hier op de academie.

Willemijn Kuipers (23), Fine art
Studeert af met The house of nephew Kanezza
"Mijn werk gaat over wanneer je observant van een cultuur bent en wanneer je hieraan deelneemt. Je kunt het zien als een scène; ga je meespelen of blijf je kijken?"

Waarom die kimono's?
Dat is een beetje een ding van mijn jaar volgens mij. Chris en ik houden van die Japanse esthetiek. Maar lopen er meer mensen hiermee rond? Ik dacht dat het echt een beetje ons ding was. Heb je verder geen vragen over mijn werk?

Nee hoor.
Oké.

Levi van Gelder (21), Product design
Studeert af met I Made A Music Video And Aquarium Decoration And You Will Never Believe What Happened Next!!!!
"Het werk gaat over het verliezen van context bij symbolen uit onze beschaving. Dit visualiseer ik door een videoclip die gaat over de post-humane reis van een volkszangeres genaamd Liesbeth en een aquariumdecoratie, omdat ik hierin de manier naboots waarom we met bestaande aquariums andere beschavingen generaliseren."

Waarom een aquarium?
Omdat een aquarium het meest neppe ding is wat ik kon bedenken. Het is een soort simulatie van een situatie met vissen als aliens die terugkijken naar onze post-humane mensheid. Duizend jaar in de toekomst. Dat is eigenlijk precies waar ik het over wilde hebben met mijn theorie. Maar dat had ik net toch al uitgelegd, begreep je dat niet helemaal?

Bij jou bestaan domme vragen niet he?
Nee, maar een beetje afkraken of kritiek verhuld in vragen vind ik dom. "Hoort dat vouwtje daar te zitten? Waarom liggen je kaartjes in een asbak?" Ik denk dan: heb je dan niks beters te vragen? Weet jij nog een domme vraag voor iemand hier? Ik ben een beetje op.
Nou ik weet er wel een voor die meisjes die daar staan. Die hebben als afstudeerproject een app ontwikkeld die het niet doet. Volgens mij is de enige vraag die ze niet willen krijgen: "Werkt de app?" Want die werkt dus niet. Ik pest ze daar graag een beetje mee.

Luka Cappetti (22) en Rosalie Boom (24), Fashion Design
Studeren af met Alles wat je ziet
"Wij hebben een campagne opgezet over het bewustzijn van wat je denkt te zien en wat het echt is. Hierbij hebben een app bedacht die aandacht vraagt voor een maatschappelijk probleem."

Werkt de app?
Nee. Dit is een prototype. We hebben met dit project in eerste instantie meer de behoefte naar deze app onderzocht.

Wat kan ik met die app?
Nou je bent bijvoorbeeld op Instagram aan het scrollen, en ziet allemaal mooie beelden voorbij komen. Zoals deze hier, een selfie van een bloedmooie vrouw. Je kunt die foto dan in de app gooien en dan zie je het aantal bewerkingen dat er is uitgevoerd, en zo kun je de conclusie maken dat deze foto bijna helemaal fake is. Zo schep je een wat reëler bewustzijn binnen social media. Niet is wat het lijkt, bevraag alles wat je ziet.

Zijn er nog vragen waar je geen zin in hebt vandaag?
Ja platte shit. "Hoe duur is het? Kan ik het kopen?" Heel Nederlands. Of waarom iets nodig is, dat werk. Alsof we het even gedachteloos in elkaar hebben geflanst.

Melanie Hongve (26), Fine art.
Studeert af met re-again anew retell back backward recall
"Een plek om te spelen en herinneringen op te halen. De 'her-', is belangrijk voor mij, het voor een tweede keer een gedachte te herevalueren."

Zeg Melanie, neem ons eens mee door je werk.
De stenen refereren aan Zen-tuinen. Het moet de plek voorstellen waar het proces van spelen en herdefiniëren plaatsvindt.

Waarom geen ronde bak met zand?
De vorm en het materiaal passen bij de gedachte van wat dit werk voor mij inhoudt, zodat de kijker de ruimte heeft om zijn eigen gevoel en herinnering erin te plaatsen. Ik wilde een dubbelzinnige vorm. Ik hou van architectuur, misschien is de asymmetrie hier ook onbewust door ontstaan.

Voor welke vraag ben je een beetje bang?
Ik pretendeer en probeer open te zijn en mensen hier in aan te sporen. Maar ik vind het wel eng als mensen echt dichtbij komen met hun vragen, wanneer het echt persoonlijk wordt. Wat dit project nou echt voor mij betekent.

Emiel Zeno (23), Fine art.
Studeert af met Gepensioneerde Outfielder
"Ondefinieerbare dingen die zichzelf subtiel ontkennen of ontkrachten."

Je verstopt je het liefst achter je werk. Niet zo mediageil dus?
Nee ik vind dat zo suf, naast mijn werk staan voor een foto.

Omschrijf je werk eens voor mij in twee zinnen.
Jezus. Ik weet niet of dat lukt hoor. In twee zinnetjes? Ik weet het niet. Kunnen we het niet ergens anders over hebben? Ik vind het moeilijk hoor, dit. Ik heb al zoveel gepraat vandaag dat ik het idee heb dat sommige mensen inmiddels meer begrijpen van mijn werk dan dat ik zelf doe.

Waarom heb je je 'bunker' niet wit gemaakt?
Wit? Ja oké. Ik heb gewoon veel dingen uitgeprobeerd, in het klein met materiaal bij elkaar. Wit was gewoon heel lelijk. Het lijkt nu steen of staal, maar dat is het allemaal niet. Dat ondefinieerbare vind ik belangrijk.

We hielden je kaartje net omgekeerd, dat vonden we eigenlijk mooier.
Ehm ja. [pakt het blaadje er bij]. Dat kan. Ze zeggen toch ook wel eens dat als je een goede compositie hebt, het niet uitmaakt hoe je het bekijkt of gebruikt?

Ik was je een beetje aan het pesten. Wat is de domste vraag die je vandaag hebt gehad over je werk?
Of ik mijn werk ik twee zinnen kan omschrijven.

Super. Dankje Emiel!