Door een vulkaanuitbarsting op Hawaii kwam het leven in de oceaan tot bloei

Als je op de hoogte wil blijven van onze beste stukken zonder je suf te scrollen, schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief.

Maar los van het feit dat de lavastromen als gevolg hadden dat honderden mensen hun huis moesten verlaten, is er ook juist nieuw leven ontstaan in de zee, volgens een onderzoek dat donderdag in Science is gepubliceerd.

In de zee rondom Kilauea groeiden tijdens de uitbarsting zoveel algen dat het zichtbaar was vanuit de ruimte. Wetenschappers vroegen zich daarom af of de microscopische organismen werden gevoed door de lavastromen die in de zee terechtkwamen. Van basalt en andere vulkanische materialen is het immers bekend dat ze landelijke ecosystemen over de lange termijn kunnen verrijken.

In juli 2018 ging een team van wetenschappers onder leiding van Samuel Wilson, oceanograaf aan de Universiteit van Hawaii, met een boot op expeditie naar de grote algenbloei bij de vulkaan. Ze wilden onderzoeken of de uitbarsting daadwerkelijk de grond onder de zee vruchtbaarder had gemaakt.

De onderzoekers namen monsters van de algen en observeerden het vanuit een onderwatervoertuig. Uit de resultaten bleek dat er ongebruikelijk hoge hoeveelheden nitraat in het water zat, een op stikstof gebaseerde verbinding die zowel op het land als in de zee als meststof functioneert.

“Hoe mariene ecosystemen op zulke extra hoeveelheden nitraat reageren is zelden geobserveerd of onderzocht,” zeggen de auteurs in de studie.

Hoewel de nitraten duidelijk de belangrijkste katalysator voor de bloei zijn, is het onwaarschijnlijk dat ze direct afkomstig zijn van de vulkaanuitbarsting, aangezien er weinig stikstof in lava zit. Toch denken de onderzoekers dat er sprake is van een verband, aangezien de bloei ook snel weer stopte toen de lavastromen begin augustus afnamen.

Wilson en zijn collega’s stellen dat de lava die in de diepe oceaan is afgedaald een opwelling van voedingsstoffen heeft veroorzaakt, waaronder nitraat, en dat daardoor het “stikstofarme oceaanoppervlakte” kon ontstaan.

“Het is mogelijk dat dit mechanisme in het verleden vaker stukken van de oceaanbodem vruchtbaarder heeft gemaakt, op een soortgelijke manier als de formatie van de Hawaiiaanse eilanden en andere grote vulkanische uitbarstingen,” zeiden de auteurs.

De studie zou gevolgen kunnen hebben voor de manier waarop we klimaatverandering in kaart brengen, aangezien vulkanische uitbarstingen en algenbloei tegenovergestelde effecten hebben op het koolstofgehalte in de atmosfeer. Waar vulkanen broeikasgassen de lucht in spuwen, nemen zeemicroben juist zo’n 10 gigaton koolstof op uit de lucht.

Het feit dat broeikasgassen van vulkanische uitbarstingen deels gecompenseerd worden door algen, zou kunnen helpen om de resultaten van klimaatonderzoek beter in perspectief te plaatsen.