Incognitomodus is eigenlijk nogal waardeloos

Door de donkere achtergrond en het spionnenlogootje lijkt het misschien alsof je met incognitomodus heel veilig kunt internetten. Maar voor websitebeheerders, internetproviders en andere partijen die gegevens verzamelen is je online activiteit nog steeds zichtbaar. Browsers als Chrome, Safari en Firefox geven die informatie namelijk ook gewoon vrij als je vanuit een incognitovenster op het web surft.

Volgens een onderzoek uit 2018 van de Leibniz-Universiteit in Hannover en de Universiteit van Chicago, overschatten veel mensen hoeveel privacy je hebt in de incognitomodus. Zelfs als ze vooraf disclaimers zagen, dacht 40 procent van de deelnemers nog steeds dat de overheid en internetproviders niet in staat zouden zijn om hun internetgedrag in de gaten te houden.

Maar dat is een misvatting, omdat de incognitomodus (of privémodus) er eigenlijk alleen voor zorgt dat je browsegeschiedenis en cookies worden verwijderd als je het venster sluit.

Je browsegeschiedenis bestaat uit de websites die je bezocht hebt en de tekst die je op pagina’s invult, zoals wanneer je ergens inlogt met je e-mailadres. Cookies bestaan uit informatie over je online gedrag, die wordt opgeslagen in je computer of browser. Beide kun je ook makkelijk verwijderen als je de privémodus niet gebruikt.

De incognitomodus voorkomt niet dat trackers individuele gebruikers kunnen identificeren. Ook als je in deze modus zit kan je internetprovider dus nog steeds gegevens van je verzamelen, zoals je IP-adres. Dat IP-adres wordt dan gematcht met zogeheten ‘browser-vingerafdrukken’ – informatie die je computer beschikbaar stelt aan websites, zodat die op de juiste manier weergegeven kunnen worden. Het gaat dan bijvoorbeeld om schermresolutie, besturingssysteem, locatie en taal – wat misschien wat generieke instellingen lijken, maar gezamenlijk behoorlijk uniek kunnen zijn.

De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) van de Europese Unie gaat niet specifiek in op hoelang je provider persoonlijke informatie als je verkeersgegevens mag bewaren. Er staat alleen dat zulke gegevens zolang als strikt noodzakelijk is bewaard mogen worden. Wel staat er dat bedrijven die je gegevens bewaren moeten kunnen verantwoorden hoelang ze dat doen. Al met al geeft het overheidsinstanties zoals de politie de mogelijkheid om verzoeken tot dit soort informatie in te dienen.

Er zijn manieren waarop je wél wat anoniemer kunt surfen. Je kunt bijvoorbeeld Tor gebruiken, een gratis browser die ieder verzoek naar minstens drie willekeurig gekozen servers doorstuurt. Doordat Tor dubbel versleuteld is, wordt je locatie goed verborgen en je gedrag niet bijgehouden. Toch is ook Tor niet 100 procent veilig: als je het nog beter wil doen, zou je ook een VPN-verbinding kunnen gebruiken.

Het allerveiligste is om het draagbare, opensource-besturingssysteem Tails te downloaden. Tails, dat ontwikkeld is met financiële steun van Tor, kan gratis op een USB-stick worden geïnstalleerd. Het besturingssysteem omzeilt je harde schijf, waardoor je het makkelijk in- en uit je computer kunt steken. Als de stick in je computer zit, wordt je internetverbinding omgeleid via het Tor-netwerk en wordt het RAM-geheugen gewist nadat je de browser afsluit. Als de stick er niet in zit, kun je gewoon je normale besturingssysteem gebruiken, zoals Windows of MacOS.

Zulke beveiliging is nogal geavanceerd, dus als je gewoon wat zorgelozer wilt googelen is Tor ook al een goed idee. Maar onthoud: incognitomodus is uiteindelijk gewoon het equivalent van een spion die een nepsnor opplakt en zich achter een krant verschuilt met twee kleine kijkgaatjes erin.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE Duitsland

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram