Deze Argentijnen wagen een riskant dansje bij illegale milonga-sessies

Op een hete avond in Buenos Aires – waar het nu net zomer is geweest – zit het Chacabuco-park vol mensen. Ze sporten of hangen gewoon lekker wat rond, en veel van hen drinken ondertussen yerba mate, een geliefd drankje in Argentinië.

Hier, onder een viaduct dat onder de graffiti zit, komt ook elke week een groep dansers samen om de milonga te dansen. Deze Argentijnse dans heeft elementen van tango, maar is sneller en wat eenvoudiger. Strikt genomen zijn deze bijeenkomsten verboden, omdat ze ingaan tegen de coronamaatregelen, maar er komen steeds meer mensen op af.

Op de dansvloer, die is afgezet met een groen touw, herhaalt de vijftigjarige Walter de acht basisstappen van de dans. Terwijl hij het voetenwerk oefent, glijden zijn wijde broekspijpen over de grond. Dit is pas zijn derde les, maar dankzij zijn vastberadenheid heeft hij de pasjes al snel onder de knie gekregen.

Overdag geeft Walter les in martial arts. Hij heeft geen grammetje vet te veel, zit onder de tattoos en had zo 35 kunnen zijn. Hij danste eerst even met de docent, maar vormt nu een paar met een vrouw die er voor het eerst bij is, maar duidelijk al ervaring heeft. Als je de twee samen ziet dansen, zou je zeggen dat ze elkaar al jaren kennen. Als het nummer is afgelopen, wisselen ze weer van partner.

De zeventigjarige Tito, die voor de gelegenheid zijn shirt heeft gestreken, vraagt de nieuwe vrouw ten dans. Hij heeft nog geen sessie gemist sinds het begin in september 2020, zelfs niet op de avond dat het zo heet was dat oudere mensen het advies kregen om thuis te blijven. “Deze bijeenkomsten zijn voor mij een levenselixer,” zegt hij. Tito is een heuse tango-aficionado, die in 2018 nog meedeed aan Tango BA Festival y Mundial – een tangocompetitie die elk jaar in augustus in Buenos Aires wordt georganiseerd.

Zijn goede vriend René komt niet veel later ook aan. Hij komt helemaal uit Berazategui, een stad die dertig kilometer verderop ligt. Met de bus doet hij er een uur over om hier te komen, maar hij is gelukkig op tijd om het grootste gedeelte van deze drie uur durende, gratis sessie bij te wonen.

René zegt dat hij zich hier meteen thuis voelde, aangezien hij twintig jaar in het Chacabuco-park heeft gewerkt, maar tijdens de pandemie werd ontslagen. “Nu heb ik een nieuwe baan in het zuiden, maar om vijf uur klok ik uit en kom ik hier dansen,” zegt hij. “Het is best een flinke tocht, maar wat moet ik anders? Als ik naar huis ga, zit ik maar een beetje naar de muur te staren. Maar als ik hier kom, bloei ik helemaal op.”

De sessies ontstonden nadat tango-partners Juan Carlos en Valeria in september door het Chacabuco-park liepen. Ze besloten spontaan te dansen, waarna andere mensen zich bij hen voegden. Ze maakten er een vaste afspraak van, en dat was het begin van de bijeenkomsten. Later werden de spontane milonga-sessies ook door andere dansgroepen georganiseerd op andere plekken in Buenos Aires, zoals in de Heras- en Lezama-parken.

Die eerste dans is nu vijf maanden geleden. Sindsdien wordt er elke dinsdag, donderdag, vrijdag en zaterdag tussen zes en tien uur ’s avonds gedanst. Het eerste uur is speciaal voor de beginners, zodat iedereen de kans krijgt om mee te doen. Juan Carlos en Valeria worden nu ook geholpen door andere instructeurs. Ze posten de locatie en het rooster op Facebook, en als een sessie niet doorgaat omdat het regent, wordt het daar ook aangegeven. Al komen de meeste deelnemers er niet eens via social media op af – meestal zijn het voorbijgangers die even stoppen om te kijken en daarna ook zelf een dansje wagen.

“Het zijn vooral lokale bewoners van boven de veertig,” zegt Valeria. “Ze knuffelen en bedanken ons. Het is leuk om ze zo vrolijk te zien.” Heel coronaproof is dat knuffelen natuurlijk niet, maar volgens Valeria wordt hun immuunsysteem versterkt door de frisse lucht en het gezelschap, en vinden er daardoor ook minder besmettingen plaats. “Het werkt therapeutisch,” zegt ze.

Niet iedereen gelooft erin dat je immuunsysteem sterker wordt van dansen. Zo ook Omar Viola, de oprichter van Milonga Parakultural, een vereniging die al 21 jaar milonga-avonden organiseert in Buenos Aires. Viola is een iconisch figuur in de dansscene van de stad. Hij heeft danslocaties al vaker door lastige tijden heen gesleurd en open weten te houden, maar de pandemie is volgens hem echt een ander verhaal. Dansen is niet te verenigen met afstand houden, en dat is momenteel toch echt het belangrijkste.

“Ik vind het geen goed idee om milonga-sessies te houden – of je dan nou uit protest doet of niet,” zegt hij. “Er staan levens op het spel. We moeten er rekening mee houden dat veel van deze mensen ook tot risicogroepen behoren.”

Viola was zelf terughoudend met het openen van milonga-locaties, omdat hij wilde wachten totdat er gezamenlijke veiligheidsprotocollen waren opgesteld. De twee belangrijkste milonga-organisaties van de stad, de Asociación de Organizadores de Milongas en de Asociación de Milongas con Sentido Social, zijn sinds het begin van de pandemie gestopt met het organiseren van evenementen. Wel hebben ze veiligheidsmaatregelen voorgesteld om voorzichtig weer open te kunnen gaan, zoals het registreren van alle dansers, dansruimtes schoonhouden, sessies verkorten en zorgen voor ventilatie, maar ze hebben nog altijd geen toestemming van de gemeente gekregen. In het park is dit alles geen probleem – iedereen kan gewoon langskomen, dansen en weer weggaan. Als een deelnemer positief test, is daar geen speciaal beleid voor.

Er zijn verschillende theorieën over de herkomst van de milonga, maar hier gaat men ervan uit dat de dans ontstond in de hoogtijdagen van de tango, halverwege de vorige eeuw. Door de jaren heen is de dans minder populair geworden onder de  jongere generaties, maar in sommige wijken in Buenos Aires, zoals San Telmo en La Boca, wordt er nog altijd lustig op los gemilongaat. In andere buurten, zoals Palermo en Villa Crespo, worden er wel milongasessies gehouden voor een jonger publiek, en ook speciaal voor

queers.

Van de twee miljoen Argentijnse coronabesmettingen zijn er meer dan 800.000 vastgesteld in Buenos Aires, waar ongeveer een derde van de landelijke bevolking woont. De helft van de inwoners van de hoofdstad is er tijdens de pandemie qua inkomen op achteruit gegaan. De danssessies zijn niet zonder risico, maar bieden tegelijkertijd wel een moment om even niet aan die ellende te hoeven denken.

Scroll omlaag om meer foto’s te zien.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE en Español.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.