FYI.

This story is over 5 years old.

misdaad

Zo is het leven in Martin Shkreli’s gevangeniscomplex

“Hij moet beseffen dat de gevangenis nou eenmaal geen comfortabele plek is.”
Image by Lia Kantrowitz

Er bestaat een tamelijk duidelijke consensus over FCI Fort Dix in New Jersey, waar veroordeeld fraudeur en algehele superschurk Martin Shkreli gevangen zit: veel beter wordt het niet. Vergeleken met de gemiddelde federale gevangenis in Amerika, klinkt dit als een resort.

Toch is het niet heel waarschijnlijk dat de 35-jarige Shkreli zijn tijd door zal brengen achter een X-Box, zoals hij in augustus grapte. Maar onmogelijk is het ook niet, gezien de reputatie van omkopingen, corrupte bewakers en smokkelwaar die de instelling blijft achtervolgen.

Advertentie


Toen ik zelf in 1999 naar de laag beveiligde instelling overgeplaatst werd, viel me op hoe open alles is. Het voelt meer als een klein stadje dan een gevangenis. Ik kwam toen uit een reeks zwaarbeveiligde gevangenissen waar ik het leeuwendeel van mijn 21-jarige straf heb doorgebracht, en werd verrast door de ontspannen houding van zowel de bewakers als de gevangenen, die op een heel andere manier door het leven gingen dan in de heftigere federale gevangenissen. Zoals het gevangenishandboek er aangeeft: “Er zijn hier geen tralies, bewakingstorens of sloten.”

Maar vergis je niet, het blijft natuurlijk wel een gevangenis, en in de gevangenis zitten is kut, ongeacht waar je bromt.

De gevangenis maakt deel uit van een actieve legerbasis ongeveer 100 kilometer ten zuiden van zijn oude stulpje in Manhattan. Het terrein is in een oostelijk en een westelijk deel opgedeeld, en daarnaast is er een satellietkamp, waar Shkreli zijn tijd waarschijnlijk door had gebracht als de rechter hem dat privilege niet had ontnomen. Er zitten ongeveer 4000 gevangenen, met nog eens 300 in het kamp. Een van de meest opvallende aspecten van het complex is de indeling. “Toen ik er voor het eerst kwam, kon ik niet geloven dat alles zo open was,” vertelde Alvin Conerly, een voormalig gevangene die er van 2008 tot 2015 zat voor afpersing. “Het voelde een beetje zoals de sociale woningbouw in New York. Alle illegale dingen die je hart begeert waren makkelijk te krijgen, van harddrugs tot wiet en peuken, er werd zoveel gehandeld in Fort Dix. Veel van de smokkelwaar wordt gewoon over het hek gegooid.” Het voelde vaak een beetje alsof de gevangenen er de dienst uitmaakten ­– zo vertelde Conerly dat er maar één bewaker per barak was, waar 300 gevangenen in leefden. Binnen de barakken waren er twaalfpersoonskamers, en tweepersoonskamers voor de alleroudste gevangenen. “Ze hebben gemeenschappelijke badkamers,” vertelde Conerly, “en daar gaan ze best territoriaal mee om. Als je niet in een bepaald deel woonde, was het ook niet de bedoeling dat je die toiletten gebruikte. Je mag je maar beperkt door de barakken verplaatsen: een keer per uur mag je tien minuten vrij rondlopen, en er staan overal hekken met prikkeldaad erop.” Als voormalige Fort Dix-gevangene vermoedde Conerly dat iemand zoals Shkreli, die in ieder geval voor zijn veroordeling flink rijk was, en extreem bekend is, tegen weinig problemen aan zal lopen. “Voor mensen met geld is het goed toeven in Fort Dix.”

Toen ik er zelf zat, betaalde ik een medegevangene om mijn kamer schoon te maken, een andere om mijn kleren te wassen, en een derde om eten voor me uit de keuken te smokkelen. Ik leefde als een koning voor ongeveer 500 dollar per maand, dus je kan ervan uitgaan dat Shkreli er een comfortabel leventje kan bekostigen – voor zover dat mogelijk is in de gevangenis. “Ik heb cliënten gehad die me inlichtten over de gore badkamers, de algehele verloederde staat van de faciliteiten, de onverschillige bewaking en het waardeloze onderwijsprogramma,” vertelde Justin Paperny, een gevangenisconsultant van White Collar Prison Advice die zelf ook 18 maanden heeft gezeten voor fraude. “Gevangenen zoals Shkreli moeten zich erop instellen dat het leven als gevangene nou eenmaal niet comfortabel is.”

“Je moet werken wanneer zij willen, eten wanneer zij willen, wonen met wie zij willen dat je woont, en mag alleen op afspraak je familie zien,” voegde hij toe. “Veel aspecten van het gevangenisleven worden voor je bepaald. Er worden daar bovendien erg veel telefoons en peuken gesmokkeld. Daar moet hij bij uit de buurt blijven, hij moet zo onopvallend mogelijk zijn, en zich richten op de zaken waar hij wel controle over heeft.” Met die instelling heb ik het zelf ook twee decennia in de bak uitgehouden. Ik dacht extreem goed na over met wie ik omging, welke boeken ik las, hoe ik sportte en in welke teams, en wat voor opleidingsprogramma ik zou volgen. In de gevangenis draait het allemaal om het ontwikkelen van je eigen routine, en je daaraan houden. Softball is er enorm populair omdat er zoveel Dominicanen zitten, maar ik speelde voetbal, basketbal, american football, racquetbal en fitnesste terwijl ik er zat. Shkreli lijkt me nou niet echt een atletisch type, maar de sport- en recreatieafdeling is het beste aspect van Fort Dix. Het eten is daarentegen niet top. De populairste maaltijden waren de burgers met friet ­– we noemden het “McDonald’s” – die we op woensdagen kregen, de kip die we op donderdagen kregen en de gefrituurde vis op vrijdag. Volgens Conerly was de rest niet te vreten. Maar ja, dat gevangeniseten niet echt haute cuisine is, is een publiek geheim. “IJsjes zijn het populairst in de gevangeniswinkel,” vertelde Conerly. “Alles zit verder in zakjes: of het nou om vis of rijst gaat. Het is allemaal absurd duur voor wat je krijgt, en de pizzabodems en ijsjes zijn altijd op.” Maandelijks mag je als gevangene 325 dollar uitgeven in de gevangeniswinkel. Invloedrijke gevangenen omzeilen dit door geld te storten op de rekeningen van andere gevangenen, maar het blijft een groot verschil vergeleken met de filet mignon, kreeft en bloemkool die Shkreli graag at bij de Capitol Grille in Manhattan. “Iets anders dat opvalt is dat de bewakers je bijna nooit straffen met boetes,” vertelde Conerly. “Ze geven je dan een extra taakje, en als je dat weigert krijg je pas een boete. Ze doen bijna nooit moeilijk over kleinigheden. De bewakers zijn prima als je weet wie de goede en wie de kwade zijn.” Voordat ik weg moest uit Fort Dix voor het schrijven van een artikel in een gevangenistijdschrijft, vond ik het er enorm rustgevend. Ik bracht veel tijd door in de school, waar ik schrijflessen nam, aan mijn studie werkte en toegang had tot een typemachine. Als hij wil, zou Shkreli zijn tijd dus goed kunnen benutten. “Hij moet zich focussen op de positieve aspecten, en zich voorbereiden op zijn vrijlating,” zoals gevangenisconsultant Paperny zei. Ondanks zijn capriolen in de farmaceutische industrie en zijn talent voor fraude zal hij een saai baantje moeten nemen zoals alle andere gevangenen. De meeste gevangenisbaantjes slaan nergens op – ze willen gewoon dat je bezig bent. Een keer per maand wordt je aanwezigheid gecontroleerd, en als je hebt lopen verzuimen dan kun je je bel- en bezoekprivileges verliezen. Als Shkreli weg weet te blijven bij de drugs, zou hij een prima tijd tegemoet kunnen gaan. Toch is het van groot belang dat hij de etiquette leert en zichzelf een gevangenismentaliteit aanmeet. Net als in elke gevangenis wordt er weleens gevochten tussen de verschillende gangs, en elke gevangene verdedigt zijn eigen territorium. Ga over de grens, en je belandt in de problemen.