We spraken mensen die zich meer dier voelen dan mens

Otherkin zijn mensen die zichzelf deels, of zelfs helemaal als niet-mens identificeren. Een draak, een leeuw, een heks, een vos – noem maar iets en er is een grote kans dat er iemand bestaat die zich meer dat voelt, dan mens. De otherkin-gemeenschap kom je tegen op Reddit, Tumblr, TV Tropes en andere fora.

De populariteit van het otherkinfenomeen vertoont sinds 2012 een stijgende lijn – vooral op Tumblr. Maar wat betekent het als je zonder enige twijfel denkt dat je geen mens bent? Denken mensen oprecht dat ze een vos zijn als ze wakker worden, of is het een bizarre vorm van escapisme?

Ik sprak John op Reddit. Hij is negentien jaar, woont in Knoxville in Tennessee, en staat online bekend als Noslavic; "Ik stam af van de rode vossen, en ik ben afgelopen jaar ontwaakt, zoals wij dat noemen." Dat ontwaken voelde "op z'n minst verlossend" omdat "alles toen pas op z'n plaats viel."

"Ik begon rare dromen te krijgen waarbij ik fysiek in een vos veranderde en dat leek allemaal heel realistisch. Na een tijdje voelde het ook in het echte leven alsof het echt was. Het voelde alsof ik een staart had, alsof mijn oren puntiger waren en alsof ik poten had."

"In het begin was het echt iets waar ik bang van werd, maar na een tijdje ging ik gewoon denken: zo, ik ga even met mijn staart spelen." Eens in de zoveel tijd ervaart John 'mentale verplaatsing': "Dan zat ik bijvoorbeeld thuis, en dan ineens – klik – komt het vossengedeelte in me los. Vervolgens gaat het dan ook weer langzaam weg."

Het klinkt een beetje als een horrorverhaal, zoals De Gedaanteverwisseling van Kafka of The Fly van Cronenberg, maar de sensatie die John met z'n staart doormaakt is door wetenschappers erkend en geïdentificeerd als iets dat te vergelijken is met een fantoomledemaat.

Sommige van de otherkin, zoals John, identificeren zich als dier, maar er zijn er ook die zich juist met een dier identificeren, op een meer spirituele manier. De achttienjarige Ri Na Gach – of "Lionkin" – is daar een voorbeeld van:

"Ik voel een speciale verbondenheid met de leeuw. Ik heb het gevoel dat ik veel dezelfde eigenschappen heb. In mijn dagelijks leven zeg ik er niet veel over, maar de eigenschappen die ik deel met leeuwen helpen me in veel dingen. In heidense religies van vroeger was het niet ongebruikelijk om te geloven dat mensen als dieren herboren zouden worden, dus het idee dat ik in een vorig leven een leeuw was, is lang niet zo vergezocht als sommigen denken."

De 34-jarige Fiona – of Feef – is zelf geen otherkin maar bezoekt wel regelmatig otherkin-fora: "Ik ken een paar otherkin persoonlijk, en het is moeilijk te omschrijven, maar je kunt te zien dat er iets aan ze anders is. Het is niet echt iets tastbaars – eerder een kwaliteit die ze bezitten."

Feef zocht lang en intens naar haar eigen 'ontwaking', maar die kwam er niet: "Ik heb veel dingen geprobeerd waar ze het over hadden, zoals gerichte meditatie, maar ik kom gewoon totaal niet in de buurt," zegt ze. In plaats daarvan omschrijft ze zichzelf als een furry: dat wil zeggen dat je niet ontwaakt bent maar wel iemand bent die graag antropomorfische figuren fictionaliseert en zich het liefst als dier verkleedt.

Online heet ze Fionacat, met als furry een Europese kortharige huiskat: "Ik ontwikkelde het karakter in 1996 of 1997, omdat ik gewoon op zoek was naar iets leuks. Ik hoorde over furry's en dat leek me wel wat.

Van de elf otherkin waar ik online mee in contact kwam, waren er maar drie die er in het echte leven voor uitkwamen. Een draak met de naam Azurel legt uit: "Mijn identiteit als draak bestaat alleen online. Ik zie mezelf voor honderd procent als mens, maar online speel ik zoveel mogelijk mijn rol."

Blijkbaar gaat er een bepaalde aantrekkingskracht uit van het creëren een andere zelf, een andere identiteit die op internet door niemand veroordeeld wordt. Het is een mogelijkheid je acteerkunsten te etaleren en wat creativiteit los te laten in een anonieme ruimte. "Het is de anonimiteit," vertelt Feef. "Je kunt anoniem zijn, maar in plaats van anoniem te zijn, vorm je door wat je zegt juist een nieuwe persoonlijkheid."

Na het lezen van meerdere forumberichten over otherkin, kreeg ik het idee dat een groot deel van de otherkin tevens transgender is. Er zijn ook veel fora die beweren dat als je transgenders steunt, je ook moet opkomen voor de rechten van otherkin. Feef is transgender en ziet "een duidelijke correlatie tussen transgenders en otherkin."

Ze legt uit dat sommige otherkin, net als transgenders, ongelukkig zijn met hun menselijke lichaam. "Ze willen daardoor echt fysiek in een dier veranderen," net zoals transgenders hun uiterlijke geslachtskenmerken willen veranderen. Sommige otherkin gaan zelfs naar een plastisch chirurg om meer zoals hun dier of wezen te worden, vertelt Feef me. "Ik ken wel mensen die het gedaan hebben en tja, het ziet er meestal niet geweldig uit."

Ik vraag Feef of het feit dat ze transgender is, en ze dus al een niet heel vaststaand idee heeft van haar identiteit, misschien wel de oorzaak is van haar interesse in het hele otherkin-idee. "Ik vind dat wel een logische aanname," zegt ze, "maar het is wel anders dan mijn genderrealisatie. Ik wist absoluut zeker dat ik geen man had moeten zijn, en die zekerheid was op zich wel wat anders voor mijn identiteit als mens in plaats van dier."

De distinctie tussen otherkin en transgender wordt op Reddit vaak uitgelegd; er is (controversieel) onderzoek gedaan dat uitwijst dat het transgender-zijn veroorzaakt kan worden door fysieke anomalieën in het brein, waaronder een verschil in de witte stof, maar zoiets wordt nergens beweerd over otherkin. Ondanks dat veel otherkin protesteren dat dit te wijten is aan een gebrek aan onderzoek, zegt Azurel dat "de overgang naar een 'ander gender' veel groter is dan naar 'een andere diersoort'".

Ondanks de overtuigingskracht die je moet hebben om zo'n grote stap te zetten, krijgen otherkin bakken kritiek te verduren vanwege hun opvattingen. Het Reddit-forum 'Otherkin lijden aan waanideeën en moeten ook zo behandeld worden' ontving 751 up-votes en meer dan 450 reacties. Andere mensen vergelijken de otherkin-gemeenschap met radicale religies en beweren dat ze psychiatrische hulp nodig hebben. Is dit slechts een gevalletje fursecution (de furrygemeenschap werd ook lange tijd zeer hard bekritiseerd en belachelijk gemaakt op internet), zoals sommige in de otherkin-gemeenschap het zonder ironie noemen?

Op Reddit-fora geven otherkin vaak aan dat er ooit een tijd was waarin mensen het raar vonden dat mensen homo waren en dat dit gewoon een volgende progressieve stap is waar mensen nog even aan moeten wennen. Ri Na Gach is het daarmee eens, en zegt dat het otherkin-zijn een privézaak is. "Niemand kan tegen mij zeggen: 'je bent een mens', net zoals niemand tegen David Reimer kan zeggen dat hij een meisje was. Ik ben mezelf, en alleen ik weet voor honderd procent wie dat is."

Hoe het ook zij, er wordt op Reddit, Tumblr en LiveJournal behoorlijk hard de draak gestoken met de otherkin. Feef vertelt dat de otherkingemeenschap "buitengewoon goed" omgaat met zure en beledigende kritiek, en voegt toe dat je dat soort dingen nou eenmaal kan verwachten: "Als mensen op een bepaalde manier anders dan anderen zijn, zul je altijd mensen vinden die daar grappen over maken."

Veel otherkin zijn extreem geïnteresseerd in computergames en fantasyboeken, wat geen toeval lijkt als je bedenkt dat je voor al die dingen een hoop fantasie nodig hebt. Fiona zei dat ze kon zien dat "het spelen van computerspelletjes voor velen een opstapje was naar het zijn van een otherkin." Het maken van een eigen karakter, bijvoorbeeld, heeft ergens best wel wat weg van jezelf in een dier veranderen." Via het gamen wordt een soort vrijheid gecreëerd: een virtuele fantasiewereld, een virtuele ik-persoon en de vrijheid om te zijn wie of wat je maar wil.

Nadat ik met verschillende otherkin had gesproken, kreeg ik het gevoel dat veel van hen bepaalde aspecten van het dier waar ze zich verwant mee voelen extra adoreren. Daarom proberen ze hun eigenschappen zoveel mogelijk daaraan te spiegelen. Het is bijna alsof je een soort rolmodel in jezelf hebt. Azurel vertelt me over een dragon-kin die probeert net zo vet te zijn als draken. Hij ziet draken als "wijs, bedachtzaam, zuinig en dapper" – dus zijn transitie naar een draak is eigenlijk vooral een aspiratie om al die goede eigenschappen over te nemen. Dat is volgens mij vaker het geval. Niemand die ik sprak wilde namelijk een goblin-kin worden.