Wat er gebeurt als je KABK-studenten laat fantaseren over de tas van de toekomst

Mensen die over de toekomst fantaseren, komen vaak uit bij dingen als vliegende auto’s, sciencefictionachtige gebouwen, vliegende auto’s en computers die je beter kennen dan je eigen moeder. En vliegende auto’s. Maar een object dat vaak wordt overgeslagen in futuristische overpeinzingen, is de tas. Terwijl het helemaal zo gek niet is om eens stil te staan bij de manier waarop we in de toekomst spullen met ons meedragen – misschien hebben ze over een eeuw wel allang geen handvaten meer, en maken ze gewoon deel uit van ons eigen lichaam.

Wie de tas zeker niet stelselmatig negeert, is het Tassenmuseum Hendrikje in Amsterdam. Ook niet wanneer het op de toekomst aankomt. In de tentoonstelling Future Bags is namelijk te zien wat voor tassen we in het jaar 2050 mogelijk zouden kunnen dragen, op basis van de technieken en materialen die er dan beschikbaar zijn en de behoeften die we dan hebben.

De futuristische tassen in het museum zijn gemaakt door een groep studenten van de Koninklijke Academie Beeldende Kunst in Den Haag. Je vindt er onder andere een placenta-tas, en een half inwendige tas die je urine omzet tot drinkwater. De studenten, die afkomstig zijn van de bachelor Interactive/Media/Design, waren opgedeeld in vier groepen. We spraken een woordvoerder van ieder groepje, en vroegen of ze ook zelf met hun tas zouden flaneren.

Creators: Ha Diego. Jullie ontwerp heet Home in a Bag , maar het ziet er niet heel huiselijk uit. Leg eens uit.
Diego Grandry: Het gaat over basisbehoeften. Je eerste basis is je eigen lichaam, en daarna heb je onderdak, voedsel en drinkwater nodig. Voor dit alles ben je vaak afhankelijk van externe factoren, zoals je huisbaas, de supermarkt en de watermaatschappij. De kans is groot dat water in de toekomst schaars wordt, dus het leek ons wel handig om een tas te maken waarmee je samen met je lijf je eigen drinkwater kunt genereren.

Hoe werkt dat precies?
De tas is gelinkt aan je spijsverteringssysteem en filtert een deel van het water uit je urine. Dat water wordt opgeslagen in de tas en pompt het water terug in je maag als je het nodig hebt. Je hoeft dus niet eens zelf een slok te nemen.

Handig. Van welke materialen is de tas gemaakt?
De tas bestaat uit een 3D-geprinte container voor je drinkwater, een 3D-geprint bot om de tas stevig aan je lijf te bevestigen en een stuk huid van latex. Ons prototype is deels van hars, maar uiteindelijk moet de tas van materialen worden gemaakt waarmee de tas zowel fysiek en visueel opgaat in je lichaam.

Denken jullie dat mensen de tas echt gaan dragen?
Nou, we hopen heel hard dat niemand deze tas ooit hoeft te dragen. Dat zou namelijk betekenen dat het waterpeil is gestegen en er verwoestijning heeft plaatsgevonden, en het dus drinkwater op is.

Mooie tas! Maar kan ik er wel iets in doen?
Moze Mertens: Nee, het is een schimmel met een laagje giethars en een leren band. Het is geen praktische tas, maar eerder een accessoire die je kunt dragen als statement.

Een statement?
Ons uitgangspunt was de term ‘vanitas’, dat ijdelheid of leegheid betekent. Alles draait tegenwoordig om uiterlijke schoonheid, en we denken liever niet na over het gegeven dat dat een keer vergaat. We staan ook nauwelijks stil bij onze sterfelijkheid. Dingen die ons eraan herinneren, zoals bijvoorbeeld schimmel, zien we als goor en negatief. Terwijl vergankelijkheid toch echt bij het leven hoort.

Dus door schimmel in een tas te gieten maak je onze sterfelijkheid zichtbaar?
Ja. Het is trouwens ook echte schimmel in de tas. Die hebben we laten groeien vanuit afdrukken van moderne objecten zoals een telefoonoplader, een muntstuk of een pinpas. Door de schimmel in hars te gieten hebben we het levende organisme gestopt. En die leren banden komen ook van een overleden dier. De sterfelijkheid en de contrasten staan centraal bij alle overwegingen.

Zouden jullie de tas zelf dragen?
Zeker! Vooral omdat het niet alleen een interessant beeld uitstraalt, maar er ook esthetisch goed uitziet. Daarbij is het concept van de tas dat je het statement, de schimmel in giethars, kan verwisselen. Je kunt het hengsel loshalen van de giethars en er iets anders in vastklikken. Zo kan je dus ook andere statements dragen.

Wat maakt jullie Future Bag zo futuristisch?
Jan Köhler: We denken dat er in de toekomst steeds meer mogelijkheden komen voor modulaire tassen, die je zelf kunt vervormen. Dan heb je dus maar één tas nodig die je kunt aanpassen naar de gelegenheid. Dat is dan ook wat we hebben gemaakt.

Klinkt handig. Hoe werkt het?
We hebben een tas ontworpen die 3D-geprint is met polymelkzuur. De materialen zijn milieuvriendelijk en composteerbaar. We denken dat er in de toekomst alleen maar meer materialen bijkomen, die ook makkelijk zijn om te vormen. Stel dat je dus thuis een 3D-printer hebt en het juiste materiaal, dan zou je een ontwerp van internet kunnen uitkiezen en thuis je eigen tas printen. Als je ‘m dan weer zat bent, kan je het materiaal gebruiken om weer een nieuwe variant te printen.

Wat hopen jullie dat mensen meenemen van jullie verhaal?
Dat mensen daardoor bewuster worden van duurzame opties. En dat fast fashion en vervuiling door de mode-industrie uiteindelijk afneemt.

Is een Placenta Bag wat ik denk dat het is?
Alina Boehm: Ja. Of nou ja, het is geen échte placenta, maar bestaat uit allerlei natuurlijke bio-afbreekbare materialen, zoals gelatine, zetmeel, algen en natuurlijke oliën. Het ultieme doel is een materiaal te vinden dat composteerbaar is, en ook op huid lijkt. Een dun en buigbaar materiaal, waar ons zelfgemaakte bioplastic aan vastzit.

Waarom heet het dan een placenta-tas?
We beseften dat je eigenlijk al wordt geboren in een tas: de placenta. We zochten naar een idee dat zowel over leven als dood gaat, en over hoe iedereen uniek is. Iedere baby de ter wereld komt is anders, net als de placenta. Het leek ons mooi om daar een tas van te maken, die net als de drager sterfelijk is.

Hoe kunnen we ‘m het best dragen?
Zie het als een verlengstuk van het lichaam. Net als een kangoeroe haar jongen in haar buidel draagt, kunnen wij onze spullen meenemen in onze ‘body bag’. Zelf zou ik het dragen als een natuurlijke opvulling aan de holle ruimtes in mijn lichaam, bijvoorbeeld tussen mijn bovenarm en mijn zij.

Wat hopen jullie nou dat mensen denken als ze jullie placenta-tas zien?
We denken dat het een heel nieuw perspectief kan bieden op de mode-industrie. Wat als onze kleren en accessoires van sterfelijk materiaal zouden zijn die met ons zouden meegroeien? Hoe zouden we daarmee omgaan? De Placenta Bag omarmt onze individualiteit en is sterfelijk. Uiteindelijk zal de tas, net als ons, opgaan in de cirkel des levens.

De tentoonstelling Future Bags is nog tot en met 29 juli te zien in Tassenmuseum Hendrikje.