Hoe een mysterieuze tatoeëerder de muze werd van een jonge kunstenaar

Ik ben al lang gefascineerd door de relatie tussen kunstenaars en hun muzen, en zou stiekem ook zelf graag iemands muze willen zijn. Maar hoe krijg je dat voor elkaar? Kunstenaar Sam Andrea en zijn muze stuntman Jef konden me gelukkig al een beetje wijzer maken, en dat smaakte naar meer. Daarom vervolg ik mijn zoektocht bij een ander tweetal: de Eindhovense kunstenaar Iris Donker en haar muze, tatoeëerder Archibaldt.

Iris (1986) en Archibaldt (1984) hebben lang een nomadisch bestaan geleefd, vooral in de Verenigde Staten. Van de roadtrips die ze samen hebben gemaakt, maakt Iris video’s, gifjes en installaties die een poëtisch beeld geven van het leven op de weg en de Amerikaanse cultscene. Denk aan Elvis, Las Vegas, voodoo-uitdrijvingen, jongeren op de vlucht, skateboarden en desolate landschappen.

Sinds kort zijn ze neergestreken in een appartement in de roemruchte Eindhovense wijk Woensel West, bekend uit de serie Probleemwijken. Al valt daar verder weinig aan te merken als ik bij hen thuis aankom. Door de witte vloer en muren, de planten en kraalgordijnen heeft hun huis wel iets weg van een spiritueel centrum, of een hippe koffiebar. Iris zit in rode kamerjas op de bank en doet denken aan een oosterse prinses. Archibaldt, volledig in zwart en onder de tatoeages, serveert olijven en dadels.

Creators: Hoe hebben jullie elkaar ontmoet?
Iris Donker: We waren klasgenootjes op een grafische school in Utrecht. Ik was 17 en Archibaldt 19 toen we elkaar ontmoetten. Hij was een groot mysterie, want hij verdween steeds. Nu nog steeds eigenlijk. Dertien jaar geleden zoenden we voor het eerst, sindsdien zijn we verliefd. Pas sinds een paar jaar durven we te zeggen dat we verkering hebben.
Archibald À Volonté: We waren heel lang in de ontkenning.

Jarenlang?
Archibaldt: Als je jong bent, wil je je niet binden.
Iris: We hebben heel lang een open relatie gehad.

Dus jullie hadden ook andere partners?
Archibaldt: Ja, partners voor de nacht.
Iris: En soms ook voor de dag.

Archibaldt, jij bent dus Iris’ muze, maar wat doe je nog meer?
Archibaldt: Ik maak tatoeages. Hier in Eindhoven bij Dragon Tattoo ben ik op de ouderwetse manier opgeleid. Ik woonde bijna een jaar in die shop en sliep op de bankjes voor het raam. Het waren de laatste sporen van de oude machocultuur in de tatoeagewereld. Er werd van me verwacht dat ik altijd meedronk en verdovende middelen waren steevast aanwezig.

Jullie zijn veel in de Verenigde Staten geweest. Wat vonden jullie interessant aan dat land?
Iris: We zijn daar ook getrouwd, vier jaar geleden. Toen heb ik ook een video gemaakt: Paradise Us Paradise. Ik voel me heel erg aangetrokken tot het Amerikaanse landschap, hoe dat helemaal wordt verkloot en het nationalisme en al dat gedoe. Het is een soort attractiepark maar dan helemaal uit de hand gelopen. Ik vind het interessant om te acteren in dat decor.

Zijn jullie daar getrouwd zodat je het in een video kon verwerken?
Iris: Dat ging niet bewust. We waren bij een optreden hier in de buurt en best wel ver heen. Terwijl de band aan het spelen was, zei Archibaldt tegen mij: “Ik wil je wat vragen! Ik wilde eigenlijk wachten op een speciaal moment, maar zullen we trouwen in Amerika?” Maar ik verstond hem steeds niet. Dus pas na een tijdje had ik door dat hij me op een hele rare manier ten huwelijk vroeg.

Hoe zag jullie bruiloft eruit?
Iris: We zijn de Route 66 gaan rijden richting Vegas om daar te trouwen. Onderweg kochten we onze trouwkleding in kringloopwinkels.
Archibaldt: Iris had een bruidsjurk met nepdiamanten en ik een leren cowboypak, helemaal afgezet met slangenleer, en een cobrakop op mijn schouder. We waren op blote voeten en droegen geen ondergoed. In een of andere pornowinkel hebben we plastic hologramringen gevonden.
Iris: Alles was roze, en toen dachten we: dan gaan we echt helemaal over de top. We zijn van tevoren naar de Flamingobar gegaan om roze wodkacocktails te drinken. De limousine die ons op kwam halen was wel wit. Die chauffeur wachtte op een stoet familie en vrienden maar we waren gewoon met z’n tweeën, flink aangeschoten en een uur te laat. Een hele mooie donkere pastoor trouwde ons en Elvis Presley kwam zingen, maar die had een verschrikkelijk erge kater. Die man had het zo zwaar.
Archibaldt: Dat was echt vies.
Iris: Hij was verschrikkelijk aan het zweten en het ging helemaal niet goed. We zijn geëindigd op de oude Strip, waar Ty Segall toevallig optrad, die gooide mijn bruidsboeket in het publiek en speelde een nummer voor ons. Daar kwamen we een Mexicaan tegen, met wie we paddo’s deden. Alles was een waas van zwevende glitters. Het was een heel avontuur. Maar zo gaat het wel vaker.

Hoe helpt Archibaldt jou bij het maken van werk?
Iris: We hebben samen onze eigen wereld gecreëerd en leren veel van elkaar. Ik probeer onze gesprekken en de gevoelens die we samen delen om te zetten in beeld. Dat is de basis van mijn werk. We leven voor verhalen. Met mijn films probeer ik onze levensstijl op een oprechte manier aan de buitenwereld te tonen.

Hoe komt het dat Archibaldt jou zo inspireert?
Iris: In elke situatie – een mooie of juist een uitzichtloze – waar we in terechtkomen herkent hij een levensles en hij ziet alles in het licht van liefde. En ik ben natuurlijk ook verliefd geworden op zijn prachtige verschijning.

Ik wil zelf ook iemands muze worden. Hebben jullie nog tips?
Archibaldt: Je moet degene die jou als muze ziet ook zelf bewonderen.
Iris: Dat zie je ook in de geschiedenis. De vrouw was de geestkracht van de mannelijke kunstenaar. Vroeger waren kunstenaars voornamelijk mannen. Maar ik denk dat die kunstenaars ook de muzen voor de vrouwen waren.

En het is cliché, maar ik denk dat je als muze altijd jezelf moet zijn en je nooit moet voordoen als een ander. Dan wordt het een onmogelijk verhaal.

Hoe belangrijk is uiterlijk daarin?
Iris: Archibaldt valt wel heel erg op natuurlijk.
Archibaldt: Was ik ook je muze geweest als ik in een rolstoel had gezeten?
Iris: Nou, dan was ons nomadenbestaan wel wat lastig geweest.

Is het niet vermoeiend om altijd bij je muze te zijn?
Iris: Nee, het is een droom die uitkomt. Het zou heel mooi zijn als we samen oud worden.
Archibaldt: We hebben nog een hele lange weg te gaan samen.

De kunst van Iris is te bekijken op haar website. Hun avonturen volg je hier.

Beeld met dank aan Iris Donker