Ritueel maakt alles lekkerder

Smaakt een boterham beter als je hem schuin doormidden snijdt? (hint: ja.) Heb je wel eens gemerkt dat koffie het lekkerst is als je het op een specifieke manier maakt? Dus eerst de melk, en dan de helft van de suiker – of zo. Onderzoekers aan de universiteit van Minnesota hebben dit fenomeen onderzocht. In dit onderzoek voerden ze experimenten uit die mogelijk verklaren waarom huisgemaakt voedsel en dranken consumptie bevorderen.

In een recent gepubliceerd artikel beweren de wetenschappers dat eten en drinken écht lekkerder kan zijn als je eerst een ritueel of een routinehandeling uitvoert voordat je het in je mond steekt, giet of slobbert. Dus als je eerst proost roept en je glas tegen dat van iemand anders aan beukt, smaakt je Amstel Light misschien wel als een fatsoenlijk biertje.

In het onderzoek werd de hypothese getest door middel van een breed scala aan experimenten. Zo kregen proefpersonen bijvoorbeeld een reep chocola in hun handen en werd ze verteld deze in tweeën te breken en langzaam, stukje voor stukje op te eten. Deze mensen beoordeelden de chocola als lekkerder, en waren bereid er meer voor te betalen dan de groep die de chocola zonder enige ceremonie in hun mond schoven.

De onderzoekers definiëren een ritueel als een “symbolische activiteit die vaak gepaard gaat met herhaald en ongewoon gedrag in vaste patronen”. Dus bijvoorbeeld een appel snijden, suiker op een bepaalde manier in je koffie doen of een jointje rollen volgens een bepaald patroon.

Toen ik de co-auteur Michael Norton sprak, zei hij dat hoewel het onderzoek zich niet specifiek richtte op drugsgebruik, het duidelijk is dat rituelen je consumptie bevorderen, “ongeacht of het gaat om een deugd of een kwaad”.

Dus “het zelf rollen van een cigaret of een jointje zorgt er waarschijnlijk dat je er meer van geniet”, zegt Norton. Dit is het [IKEA-effect](http://www.people.hbs.edu/mnorton/norton mochon ariely.pdf): als je moeite moet doen om te krijgen wat je wilt, bevordert dat je waardering. Daarom kopen we met z'n allen zo veel van die klotetafeltjes en bedden en Billies.

Uit de experimenten blijkt ook dat het genot niet wordt verhoogd als iemand anders het ritueel uitvoert. Dus als er een jointje rondgaat in de kamer is er maar één persoon die optimaal geniet. Als iemand anders een club sandwich voor je maakt, loop je een deel van het genot mis. Maar goed, daar krijg je dan weer voor terug dat er iemand een club sandwich voor je maakt.

Het IKEA-effect verklaart misschien wel waarom doe-het-zelf saladebars zo populair zijn en waarom de Subway nog steeds haar rubberen broodjes verkoopt.

Dus, rol je eigen cigaretten, brouw je eigen bier en bouw je eigen auto. Alles smaakt er lekkerder van. Ook je auto, waarom niet.