Deze Nederlandse kunstenaar schildert met schaduw

Kunst is subjectief. Het kan ontroeren en zo nu en dan is het ook gewoon raar. Soms is het uiterst realistisch, dan weer zo abstract dat het op het eerste gezicht helemaal nergens op lijkt. Schaduwkunst ligt daar een beetje tussenin. Op het eerste gezicht is het een abstract hoopje rotzooi, dat met één druk op de lichtknop verandert in iets dat je nooit had kunnen voorstellen.

De schaduwkunst van Diet Wiegman is precies dat. Het concept heeft iets weg van Plato's Grot, waarin onze werkelijkheid eigenlijk een weerspiegeling is van de abstracte ideeënwereld, die wij alleen kunnen zien als we echt goed kijken. Wanneer is iets schaduwkunst? Ik stelde mezelf precies dezelfde vraag. Vroeger schilderde ik met mijn handen weleens een konijntje op de muur van mijn wonderlijke Disney-slaapkamer, maar ik zou me niet meteen in dezelfde league als Wiegman plaatsen. Wiegman trekt zijn fascinatie met licht namelijk door tot het extreme, en is misschien nog wel het best te omschrijven als een beeldhouwer van silhouetten. Ik belde met de Schiedammer om te vragen hoe je dat doet: kunst maken met iets dat er niet is.

The Creators Project: Word je er niet knettergek van om telkens opnieuw voorwerpen te rangschikken om de perfecte schaduw te maken?
Diet Wiegman: Als je het al bent, dan kan je het niet meer worden, haha. Nee hoor, ik zie zo'n telkens veranderend beeld meer als een soort reis, waaruit steeds weer nieuwe ideeën kunnen ontstaan. Maar inderdaad, je moet best wel wat geduld hebben als je aan een nieuw project begint.

Wanneer begon de obsessie met silhouetten?
Ik vond licht en schaduw als kind al interessant, net als alle andere kinderen denk ik. Maar het kwartje viel pas toen ik over straat liep en bij het vuil een gebroken, porseleinen vogel zag liggen, die door de zon vreemd genoeg juist de schaduw van een kat aannam. Het leek net of de schaduw van de kat de vogel in zijn klauwen had, alsof hij zichzelf gevangen hield. Dat zette mij ertoe om schaduwobjecten te gaan maken.

Hoe kom je nu op nieuwe ideeën?
Tijdens het opstellen van sculpturen kom ik vrijwel altijd op een idee voor een volgende sculptuur. Mijn vertrekpunt is chaos en abstractie. Daarna schilder ik als het ware met stukjes schaduw totdat de figuur op de wand compleet is. Ik maak weleens schaduwen in opdracht en dan moet ik rekening houden met een bepaald thema. Greedy Consumption, bijvoorbeeld, maakte ik in opdracht van een milieuprijs. Ik merk wel dat mythologische figuren ontzettend schaduwgeniek zijn. Vaak kijk ik naar klassieke beelden die zo iconisch zijn dat iedereen ze zelfs in schaduw al herkent.

Mensen kijken naar mijn kunst en zien dan een willekeurig hoopje liggen dat ik gemaakt heb. Je ziet op het eerste oog niet wat het voor moet stellen. Dat is ook hoe ik kunst zie. Vaak moet je langer naar iets kijken om het tot zijn recht te laten komen.

Is het niet veel makkelijker om de daadwerkelijke vorm uit te snijden en die op een ijzeren stokje te prikken?
Dat zou kunnen ja, maar dan haal je al het plezier weg. Ik heb sommige vormen weleens op een draaiend platform gezet om de kijker echt duidelijk te maken hoe relatief vormen zijn - hoe relatief onze werkelijkheid eigenlijk is. Dan krijg je echt de tegenstelling tussen abstractie en realisme goed te zien, die natuurlijk bij gratie van elkaar bestaan. Wat vanaf een bepaalde hoek kan lijken op een man die een wereldbol draagt, kan bij de lichtste kanteling volledig verdwenen zijn. Die wisselwerking vind ik mooi.

Wat wordt je volgende project?
Ik merk dat er de laatste tijd weer veel internationale interesse is voor schaduwkunst. Zo heb ik bijvoorbeeld tentoonstellingen lopen in Philadelphia en is er veel aandacht voor mijn schaduwsculpturen op de Japanse televisie. In Nederland heb ik vanaf 31 oktober een nieuwe tentoonstelling in het Boijmans van Beuningen Museum in Rotterdam. Maar wat mijn nieuwe sculptuur wordt? Geen idee. Maar ik loop wel weer ergens tegenaan.

Vanaf 31 oktober is Wiegmans nieuwe tentoonstelling te zien in het Boijmans van Beuningen Museum in Rotterdam. Ga naar zijn website voor meer schaduwkunst.