Er vliegt as van dode mensen in een baan om de aarde

New Horizon, het allereerste ruimtevoertuig dat NASA naar Pluto stuurt, begint vandaag zijn ontmoeting met de dwergplaneet, en het draagt een speciale vracht met zich mee: het gecremeerde lichaam van Clyde Tombaugh. Tombaugh, die in 1997 overleed, ontdekte Pluto in 1930, dus het was passend dat NASA in 2006 besloot om zijn as in de sonde te stoppen voor de eerste missie naar de dwergplaneet.

Een ruimtebegrafenis blijft ongewoon voor NASA – voor iedereen, eigenlijk – maar het is eigenlijk niet eens zo ongebruikelijk in de particuliere ruimtevaartindustrie. De afgelopen twintig jaar zijn stoffelijke overblijfselen van tientallen mannen en vrouwen de ruimte in geschoten – waarvan er veel nog steeds in een baan om de aarde draaien.

NASA doet normaal geen ruimtebegrafenissen. Ze hebben er maar aan drie meegedaan – Tombaugh niet meegeteld. De eerste was in 1992, toen een van de astronauten aan boord van de ruimteshuttle Columbia wat as van Star Trek-bedenker Gene Roddenberry meenam als een persoonlijk aandenken voordat de overblijfselen terug naar aarde gingen.

Afgelopen december stopte NASA, op aanvraag van collega's en familie, de overblijfselen van de luchtvaartingineur Patrick O'Malley in de testlancering van Orion – het schip dat hopelijk ooit mensen naar Mars gaat brengen. O'Malley werkte meer dan tien jaar aan Orion, maar stierf voordat hij het eind van zijn project kon zien. Aangezien het een testlancering was, werden zijn overblijfselen ook terug naar de aarde gebracht.

Maar dat is niks vergeleken met de behandeling die Gene Shoemaker kreeg, de astrogeoloog die met de hulp van NASA op de maan werd 'begraven'. Shoemaker – die de Shoemaker-Levy 9-komeet ontdekte – stierf in een auto-ongeluk in 1997. Na zijn dood stelde een aantal van zijn collega's aan de Universiteit van Arizona voor om zijn overblijfselen de ruimte in te schieten. NASA had zoiets – met uitzondering van Roddenberry – nog nooit eerder gedaan, dus stapte het naar een bedrijf dat er wel ervaring mee had: Celestis, Inc. 

Eugene Shoemaker. Afbeelding: WikiMedia Commons

Het bedrijf uit Texas haalde de voorpagina's toen het de overblijfselen van 24 mensen – waaronder astrofysicus Gerard O'Neill, auteur Timothy Leary en wat as van Roddenberry – de ruimte in schoot.

"Ze wilden van Gene Shoemaker de eerste man ooit maken die begraven was op de maan, en de reactie van NASA was: 'nou, we weten niet hoe dat moet, maar we kennen wat gasten in Texas die het wel weten,'" vertelde Charles Chafer, medeoprichter van Celestis, me aan de telefoon.

Samen met Celesitis bracht NASA Shoemakers overblijfselen aan boord van de Lunar Prospector, die in een baan rondom de maan draaide om gedetailleerde kaarten te maken van de oppervlakte. De Lunar Prospecor stortte aan het einde van de missie in een maankrater, en Shoemakers as is nog steeds aan boord van het ruimteschip, middenin een krater op de maan.

Celestis doet al sinds de jaren negentig aan ruimtebegrafenissen – of herdenkingsvluchten, zoals ze het noemen, aangezien de as vaak terug naar aarde komt. In plaats van dat ze zelf voor een hele dure lancering betalen, laat Celestis hun 'passagiers' een ritje meeliften op bestaande raketlanceringen die bijvoorbeeld satellieten in een baan rondom de aarde brengen.

"Een bedrijf koopt de raket voor hun satelliet – dat zijn de mensen die honderd miljoen dollar betalen om te kunnen vliegen. Maar deze raketten hebben altijd ruimte over, die wij kopen," legde Chafer aan mij uit.

En ja, ze zijn beschikbaar voor het publiek. Als je interesse hebt in een ruimtebegrafenis dan kun je je dierbare voor duizend dollar honderd kilometer de ruimte inschieten. Het jammerlijke is dan wel dat de lading snel ook met een parachute weer terug op aarde komt. Celestis haalt de capsule op en geeft de overblijfselen terug aan de familie.

Voor vijfduizend dollar krijg je een langere reis: je kan dan meereizen op een satelliet in een baan rond de aarde voor een paar maanden of een paar eeuwen. Celestis heeft weinig te zeggen over de duur van de vlucht: dat is afhankelijk van de satelliet zelf.

"Je gaat waar de satelliet gaat. Sommige van onze missies zullen wel zevenhonderd jaar in de ruimte rondzweven," zei Chafer.

Maar voor 12.500 dollar kun je de ultieme ruimtebegrafenis krijgen: je as wordt de ruimte ingeschoten, om nooit meer naar de aarde terug te keren.

Door de jaren heen heeft Celestis tientallen menselijke resten de ruimte ingeschoten, van sciencefictionschrijvers tot acteurs (de as van James Doohan, die Scotty speelde in de originele Star Trek-series, is bijvoorbeeld wel drie keer in de ruimte in geweest) maar ook doodgewone mensen met een fascinatie of liefde voor ruimtevaart.

Chafer hoopt zelf dat na zijn dood zijn as de ruimte in geschoten wordt. Celestis is onderdeel van een groter bedrijf dat een toegankelijkere ruimtevaart nastreeft – Chafer begon Celestis omdat hij het zag als een betaalbaar middel voor mensen om mee te kunnen doen aan de verkenning van de ruimte.

"Ik vind het een leuk idee dat als ik betaald krijg voor deze dienst, ik daarmee de vraag naar commerciële ruimteactiviteit vergroot," vertelde hij. "Ik vergroot, op een kleine manier, de menselijke activiteit in de kosmos."

Je kan hier trouwens binnenkort stage komen lopen. Mail alejandro.tauber[@]vice.com voor meer info.