Butch is mooi: vrouwelijke mannelijkheid blootgelegd in een fotoserie

Genderdiversiteit en mensen die genderfluid zijn worden steeds meer geaccepteerd, maar voor mensen die zich identificeren als butch, kan hun mannelijkheid nog altijd voelen als een taboe. Butch zou synoniem staan voor agressiviteit, lelijkheid en eenzaamheid.

Iemand die deze stereotypen probeert te doorbreken is de Australische fotocurator Esther Godoy. Deze nieuwe serie van haar project Butch is Not a Dirty Word bestaat uit onbevangen foto's van verschillende fotografen, die onderzoeken wat het betekent om butch te zijn binnen een familie – in de breedste zin van het woord. Broadly sprak voor de lancering met Godoy over identiteit, kindertijd en geaccepteerd worden in een gemeenschap.

Broadly: Je hebt al vaker foto's verzameld die de butch-identiteit herdefiniëren. Deze nieuwe collectie gaat over familie – hoe past dat binnen dat doel?
Esther Godoy: Als je als vrouw mannelijk bent, word je vaak niet geaccepteerd. Er zijn mensen die je mannelijkheid afkeuren, en je wordt vaak voor man aangezien. Dat komt zo vaak voor dat het bijna normaal is geworden, dus wilde ik verder gaan. Als je als butch ouder dan 25 bent, ben je niet heel zichtbaar. Ik wilde dat er meer gepraat zou worden over verschillende soorten butches. Door de focus op familie kunnen we naar meer verschillende mensen kijken.

Volgens jou is de familie een van de eerste plekken waar de mannelijkheid van jonge butches wordt afgekeurd. Wat bedoel je hier precies mee?
Er bestaan in de samenleving zoveel vooroordelen over mannelijke vrouwen. Als kind zijn je familieleden de belangrijkste mensen in je leven – je vertrouwt ze en vindt hun mening heel belangrijk. Dus al voor je uit huis gaat, hebben de mensen die het dichtst bij je staan je al laten weten dat je niet 'klopt'.

Ik probeer die families niet in een zwart daglicht te zetten – ik vind het normaal dat ze zo reageren. Er bestaan zoveel slechte stereotypes over mannelijkheid in vrouwen, natuurlijk willen ouders niet dat hun kinderen dat moeten meemaken. De eerste keer dat je een groep mensen vindt die niet alleen je mannelijkheid accepteren, maar het ook waarderen, is dat geweldig. Dan kun je je eigen gekozen familie om je heen verzamelen.

Wat voor stereotypes probeer je tegen te gaan?
Ze zijn allemaal zo negatief. Ik heb nog nooit iemand horen zeggen: geweldig, je bent butch. Het is eerder: word alsjeblieft geen typische lesbische butch. Het stereotype is dat butches niet aantrekkelijk zijn, dat ze eng zijn en dat je bang voor ze moet zijn. Het zouden eenlingen zijn, mensen die nooit een goed leven zullen krijgen.

Ik wilde voorbeelden van butches laten zien met de voor hen belangrijke mensen om zich heen, om te laten zien dat de stereotypes niet waar zijn. Zodat mensen ernaar kunnen kijken en denken: oh, er is hoop voor mij. Mensen worden vaak zo ongemakkelijk van vrouwelijke mannen en mannelijke vrouwen.

Ik identificeer me als vrouw, maar ik presenteer me heel mannelijk, en dat is confronterend voor veel mensen. Waarom vindt de samenleving dat zo vervelend? Ik weet het niet. Maar ik denk wel dat mensen bang zijn voor wat ze niet kennen. Het is ook een bedreiging voor het patriarchaat als mannen en vrouwen geen cis-man, maar wel sterk en krachtig zijn. Dat bedreigt de hele sociale verdeling.

Wat zijn jouw eigen ervaringen als butch?
Iedereen heeft ervaringen met een soort micro-agressies. Ik krijg van die… blikken als ik in een 'vrouwelijke' ruimte ben. Als ik een gezichtsbehandeling krijg, word ik van top tot teen bekeken door andere vrouwen. Dat is erg ongemakkelijk. Mensen behandelen mij als een puberende jongen, want zo zie ik eruit. Ik ben een dertigjarige vrouw, maar zo word ik niet behandeld.

Toen ik naar de VS ging, werd ik positiever behandeld door homo's dan ik ooit behandeld was in Australië. Het duurde lang voordat ik begreep dat het niet alleen mijn probleem was, maar dat het een probleem in de hele samenleving is. Ik liet mijn haar een keer groeien zodat ik minder op zou vallen en mensen me minder negatief zouden benaderen. Dat jaar waarin ik lang haar had, werd ik zo anders behandeld, het was niet te geloven. Je ervaart de wereld dan op een heel andere manier.

Wat heb je geleerd van de butches in dit project?
Er zitten 14 butches in dit project, en hun verhalen zijn allemaal heel verschillend. Ik houd erg van het verhaal van een vrouw uit Melbourne. Zij en haar partner zijn beiden butch en hebben twee prachtige kinderen. Ze schreef over haar ervaringen met het zorgen voor haar kinderen. Ineens behandelden mensen haar als de minder mannelijke persoon in de relatie, omdat haar man werkte en zij voor de kinderen zorgde.

Ook al presenteerden ze zich allebei als mannelijke vrouwen, ze werden toch bekeken vanuit de rol die ze uitvoerden. Andere butches vertelden dat mensen de mannelijkste persoon in de relatie anders behandelden en aannamen dat ze minder verzorgend zouden zijn voor de kinderen. Het mooie van mannelijke queers is dat ze als vrouwen zijn opgevoed en geleerd hebben zich als vrouw te gedragen. Tegelijkertijd hebben ze ervaring met mannelijkheid, dus combineren ze het beste van twee werelden. Daarom zijn ze zo dynamisch en veelzijdig.

Je hebt gezegd dat je moest leren omgaan met je eigen 'aangeleerde homofobie' om je goed te voelen als butch. Kun je me daar wat meer over vertellen?
Voordat mensen aan mij uitlegden dat mannelijk zijn ook goed kon zijn, was ik een product van onze maatschappij. Ik haatte het idee. Ik dacht: gadver, ik wil dit niet – zo was ik als kind, snap je?

Toen ik erachter was dat ik lesbisch was, keerde ik dat gevoel naar mezelf. Ik deed eigenlijk aan zelfhaat.

Dat veranderde toen iemand me aantrekkelijk vond en ik een ouder iemand ontmoette met dezelfde ervaringen als ik. Zij moedigde me aan om zo butch te zijn als ik zelf wilde. Het was fijn dat iemand tegen me zei: "Je kunt gewoon naar een herenkapper en mannenkleding dragen. Je hoeft niet ergens in het midden te blijven hangen." Zoiets had ik nog nooit gehoord, maar dat neem ik mijn omgeving niet kwalijk. Mijn ouders waren niet homoseksueel, dus ze wisten niet wat voor advies ze me over dat soort dingen moesten geven.

Volgens mij wordt het langzaam beter hier in Australië. Ik voel me al minder onderdrukt dan vroeger, en de beweging blijft groeien.

-

Vrouwen praten misschien veel, maar we horen ze te weinig. Daarom is Broadly Nederland er. Like onze pagina.