Men zegt weleens dat "als iets bestaat, het ook een pornoversie heeft," maar dat kun je net zo goed zeggen over musea. Noem een totaal willekeurig onderwerp en er bestaat een museum voor. In het Overijselse Ommen staat bijvoorbeeld het Nationaal Tinnen Figuren Museum, en in de gemeente Swartbroek bevindt zich een museum waarin je uitsluitend theepotten kunt bezichtigen – wel hele bijzondere theepotten, daar niet van.

Het Tassenmuseum Hendrikje viert dit weekend zelfs zijn twintigjarig jubileum, waarmee de eigenaren bewijzen dat dit soort musea het best een tijdje uit kunnen houden. Maar wat drijft mensen om een heel museum te beginnen rondom zo'n specifiek onderwerp? Ik belde met een paar van de meest niche musea om erachter te komen, en meteen maar even te vragen wat hun meest bijzondere pronkstuk is.

VICE: Hoi Tassenmuseum Hendrikje, gefeliciteerd met jullie jubileum! Wat is jullie meest bijzondere tas?
Sigrid Ivo (directeur): Als pronkstuk zou ik deze leren tas willen noemen, ingelegd met parelmoer en met een dekplaat van schildpad. Het is een zeer exclusieve tas, ook voor de negentiende eeuw toen hij gemaakt werd. Je ziet er ook heel mooi de opkomst van de industrialisatie in terug – de stalen sluiting, bijvoorbeeld, die voor het eerst in groten getale gemaakt werd. Het was de eerste tas die mijn ouders (Hendrikje en Heinz Ivo, red.) in bezit kregen. Ze verzamelden al langer oude objecten – mijn moeder was antiquair – en nadat vooral hun tassenverzameling groeide besloten ze er een museum voor op te richten.

Waarom juist tassen? Schoenen kunnen toch ook heel mooi zijn?
Zeker, maar in bijna ieder land heb je wel een schoenenmuseum. Wij zijn het enige tassenmuseum van Europa en met vijfduizend exemplaren ook nog het grootste ter wereld. En als je puur naar het object 'tas' kijkt, dan kun je er ook veel meer kanten mee op. Een schoen heeft als handicap dat er toch echt een voet in moet passen. Dat beperkt de ontwerpmogelijkheden.

Bijzondere klomp! Maar waarom die langwerpige punten?
Bertus van den Hof (bestuurslid pr/diversionair): Het zijn bruidsklompen, en er hoort een oude legende bij. Er zijn meerdere versies van dit verhaal in omloop, de een nog bloederiger dan de andere.

Vertel.
Het gaat terug naar de negende eeuw, toen de Moren het dal van Bethmale, in de Franse Pyreneeën, bezet hielden. Een herder genaamd Darnert was verloofd met de Française Esclarelys, maar zij kreeg een verhouding met de zoon van de Moorse koning. Darnert was uit op wraak, waarop hij twee jonge notenbomen omhakte en een paar klompen uitholde in de vorm van een maansikkel, met vlijmscherpe punten. Op een nacht trok hij samen met andere herders het dorp in waar de twee geliefden verbleven, en toen hij terugkwam had Darnert twee bloedende harten aan zijn klompen gespietst – dat van de Moor rechts en dat van de ontrouwe verloofde links.

Romantisch. En worden deze bruidsklompen nog steeds gemaakt?
Ze heten bruidsklompen omdat het uitgroeide tot een geschenk voor de bruid – hoe langer de punten van de klompen, des te groter de liefde van de bruidegom. En ja, ze worden nu nog steeds gemaakt in de Pyreneeën. Zo'n twaalf paar per jaar.

Wat kunnen we zoal aantreffen in het Radiomuseum?
Frank Nijs, conservator: Uiteraard veel radio's, maar we hebben nog veel meer elektronicaproducten. Televisies, computers, telefoons, noem maar op. We begonnen als radiomuseum maar we hebben nu ook andere afdelingen.

Laten we dan bij de radio blijven. Wat is jullie mooiste exemplaar?
We hebben een radio van een eeuw oud, die gebouwd is door Piet Corver, de broer van de bekende radiopionier Jan Corver. Hij heeft het niet alleen zelf gebouwd, maar het ook nog eens uitgebreid gedocumente–

De telefoonverbinding valt weg. Ik bel Frank Nijs opnieuw.

Daar zijn we weer. De verbinding viel even weg.
Tja, ook telefonie is in feite gewoon een radiosignaal, maar dan op een veel hogere frequentie. Wist je dat? Radiosignalen staan aan de basis van ontzettend veel apparatuur, zelfs de magnetron is eigenlijk een zware zender.

En dat begon allemaal met zelfgemaakte radio's, zoals die van Piet Corver?
Deze radio lijkt dan misschien een beetje op een sigarenkistje met wat draden erin, maar het leidde destijds inderdaad tot veel inspiratie bij andere radioamateurs.

Niet een biermuseum, niet een reclamemuseum, maar een bierreclamemuseum! Hoe dat zo?
Jan Hemmer, eigenaar: Ik heb zelf vroeger reclame gestudeerd en kreeg al op jonge leeftijd een paar van die bierreclameborden in mijn bezit. Daarnaast ben ik gewoon een groot liefhebber van bier, maar dat zal je vast niet zo verrassen.

Wat is de mooiste bierreclame uit uw collectie?
Poeh, daar vraag je me wat. Laat ik kiezen voor dit Heineken-bord uit 1920, een uithangbord met geëmailleerde platen. De laatste in zijn soort. We hebben ook reclameborden die gemaakt zijn door kunstenaars uit de Art Deco en de Jugendstil, die trekken nog weleens de aandacht van kunstverzamelaars.

Hebben jullie ook modernere bierreclames?
Nee, dat is weer een hele andere tak van sport. We hebben vooral emaillen borden, affiches en lichtbakken, en ze dateren grofweg uit de periode 1890-1960. Daarna kwam de fotografie, dus dat leek ons een mooie grens.

Op welke tinnen figuren zijn jullie het meest trots?
Henk Dooijes, bestuurssecretaris: De diorama's van de Slag bij Ane in 1227 behoren tot mijn favorieten. Ze laten precies zien waarom tinnen figuren al eeuwen geleden gemaakt werden: je kunt er verhalen mee vertellen en je bent zelf de regisseur.

Dus het is eigenlijk een soort kinderspeelgoed?
Ook, maar niet alleen! Het wordt al eeuwenlang door kinderen gebruikt, maar in de Middeleeuwen waren er ook tinnen figuren als pelgrim-insignes. En tijdens de Tachtigjarige Oorlog werden er tinnen figuren gemaakt als symbool voor de vrijheidsstrijd tegen de Spanjaarden.

Wat maakt dit flessenscheepje tot zo'n bijzonder flessenscheepje?
Frans Wesseling, coördinator: Het is een heel verfijnd werk van Albert Wester – ook wel bekend als de Rembrandt van de flessenscheepjes. Het is een kleine versie van de Zeven Provinciën van Michiel de Ruyter, en via de houten dop kun je het ronddraaien.

En hoe heeft hij het erin gekregen, gewoon door de fles open te maken?
Nee, dat is vals spelen! Je moet het scheepje in kleinere delen in het flesje zien te krijgen en die vervolgens weer aan elkaar zetten. Ook kun je het aantrekken met een touwtje.

Is dat niet ontzettend veel gedoe?
Niet iedereen is er even goed in.

Jullie hebben bijna tweeduizend theepotten, maar niet zomaar de eerste de beste.
Saskia en Frits Lavell (eigenaren): Het vereiste van iedere theepot in ons museum is dat het een theepot moet zijn, maar niet op een theepot moet lijken. Het mag best wel even wat moeite kosten om het handvat en de tuit te vinden.

Dus bij jullie pronkstuk is het ook even zoeken?
Ja, het is een marktkraam met allerlei verschillende en excentrieke theepotjes erin. En het leuke is dat we de meeste daarvan ook in het museum hebben staan, maar dan in het normale formaat.

Ik zie op jullie LinkedIn-pagina's dat u en uw compagnon Don Duco zelf ook graag pijp roken?
Benedict Goes, medeoprichter: Ha, ja dat klopt. In eerste instantie raakten we vooral geïnteresseerd in de pijp als historisch voorwerp, maar na een tijd begonnen we het ook zelf te gebruiken. Oh wacht, ik krijg bezoekers. Is het goed als ik je zo even terugbel?

een uur later

En wat is jullie mooiste pijp?
Deze Duitse pijp uit 1743 is heel bijzonder: het is een van de allereerste pijpen van porselein die ooit gemaakt zijn. De pijpenkop heeft drie mannengezichten die ieder een oog met hun buurman delen. En als je de pijp rookt, kijk je recht uit op nog een vierde gezicht dat wat monsterlijk aandoet. Er zijn er niet veel van gemaakt, het was een kostbare pijp die alleen de rijkeren konden betalen.

Was het niet een beetje een merkwaardige pijp voor zulke deftige heren?
Het heeft inderdaad iets vreemds, maar het werd vooral gebruikt als geschenk. In de Duitse adellijke kringen had je toen de zogeheten wunderkammer – een soort verzamelkamer waarin mensen pronkten met bijzondere hebbedingetjes. Schelpen, opgezette beestjes, en dus ook dit soort extravagante pijpen.

Bedankt!