Ik probeerde te trippen in een slingerende heksenzak en het was kunst

Dankzij Harry Potter ben ik een tijd geobsedeerd geweest door magie. Dat wil ik best toegeven. Dus toen ik las dat er magische heksenzakken bestaan waar je van gaat trippen, prikkelde dat niet alleen het Harry Potter-lezende kind in me, maar ook de experimenterende jongvolwassene. Want zeg nu zelf: een halfuurtje hallucineren in een stoffen zak is misschien wel het gezondste alternatief voor drank of drugs. Bovendien klinkt het als de beste remedie tegen de teleurstelling dat ik nog steeds geen brief van Zweinstein heb ontvangen.

Kunstfestival Artefact in STUK in Leuven introduceert op The Act of Magic kunst en magie aan het grote publiek. Op dat festival vinden we Witches Cradles, een installatie van kunstenaar Aaron Gach. Maar wat doet een obscuur magisch toestel waarvan je zou hallucineren eigenlijk op een kunstfestival? Als ik deze vraag stel aan Gach, legt hij uit dat magie en kunst niet zoveel van elkaar verschillen. Volgens hem draait zowel magie als kunst deels rond spektakel en entertainment. "Daarbij willen ze allebei vaak de werkelijkheid van hun publiek veranderen door het bewustzijn te doen evolueren," zegt Gach. Dat is ook precies wat kunstenaar en magiër Gach wil doen met Witches Cradles.

"De interactieve installatie is gebaseerd op het marteltuig dat gebruikt werd in tijden van de heksenvervolgingen," vertelt kunstenaar Gach. "De zogenaamde heksen werden urenlang in een zak gestopt die opgehangen werd tot er volledige verwarring en desillusie optrad en ze hun heidense praktijken opbiechtten. De sensatie die de vrouwen kregen in die zakken was echter zo bijzonder dat ze het gebruikten voor hun magie. De sensorische deprivatie leidde tot visuele en auditieve hallucinaties." Het klinkt als iets wat ik niet kan missen. En wat een geëvolueerd bewustzijn precies is, wil ik ook graag ontdekken.

Alhoewel ik niet echt weet wat ik moet verwachten van Witches Cradles, lijkt het me belangrijk om de nodige voorbereidingen te treffen om zo snel mogelijk te trippen. Ik trek mijn meest comfortabele joggingbroek aan en google wat een gangbare maaltijd is voor heksen. "Eat bagels to create illusions," vertelt deze website me. Ketchup is blijkbaar ook typisch heksenvoer. Met een bagel met ketchup achter de kiezen vertrek ik dus naar STUK.

De gedimde ruimte waarin de drie imposante zakken hangen, is lang niet zo spiritueel als ik had verwacht. Krijsende kinderen stormen als losgeslagen wild langs de zakken en gesprekken over koetjes en kalfjes galmen door de grote ruimte. Om me volledig te laten verdwijnen in de ervaring, krijg ik oordopjes en een slaapmasker met spookjes en "DO NOT DISTURB" erop. De grote, claustrofobisch ogende zakken bengelen dreigend in de zaal.

Mijn grootste angst is echter om in slaap te vallen. Alhoewel ik zelfs trip op hoestsiroop voor kinderen, ben ik dus vooral bang om de ervaring te missen. Dat is echter precies wat volgens Gach deze installatie zo belangrijk maakt. "Het is vandaag de dag zo moeilijk om je los te koppelen van de wereld. De eerste twintig minuten in Witches Cradles protesteert je lichaam en geest. Je hebt pijn en verveelt je te pletter. Na die twintig minuten geven je geest en lichaam zich over en zit je in een soort transcendentale fase die voor sommige mensen zelfs voor hallucinaties zorgt," legt hij uit. En die hallucinaties mag je best letterlijk nemen. Zo rook een van de bezoekers de worteltaart van zijn overleden moeder. Een andere deelnemer zag constant een foto van zijn moeder voor zich van toen ze zwanger was van hem. Dat belooft wat.

Ik ga in foetushouding in de grote, donkere zakken liggen en word omhoog gehesen. De schreeuwende kinderen verdwijnen langzaam en bijna meteen krijg ik dat vreselijke duizelige gevoel. Iedereen kent het wel: je hebt te veel gedronken, ligt in bed en de kamer begint te draaien. Je weet dat dit de vreselijkste nacht van je leven wordt. Dat gevoel dus. Na enkele minuten is het draaierige gevoel over en krijg ik kramp in mijn teen. Ik begin heel hard na te denken over hoe ik nu moet stoppen met nadenken en hoe ik moet stoppen met nadenken over nadenken.

Het wiegen wordt kalmer en ik word rustiger. Dan wordt de zak plotseling in een andere richting gedraaid. Het voelt alsof ik over de kop ga in een achtbaan en verlies volledig mijn oriëntatiegevoel. Ik herinner me dat toen ik Gach naar zijn eigen ervaring in de Witches Cradle vroeg, hij over een bijna beangstigende gewichtloosheid vertelde. Na een golf van intense misselijkheid – zouden de zakken kotsbestendig zijn? – snap ik precies wat de kunstenaar bedoelt.

Heel even krijg ik die sensorische ervaring waarover iedereen het had. Ik voel me volledig licht, alsof ik opnieuw een kleine erwt in een baarmoeder ben. Alles wordt langzaam weer rustig. Dat proces herhaalt zich enkele keren en het chaotische effect wordt steeds sterker. Ik word steeds misselijker. Dat mijn voeten slapen en er geen bloed meer naar mijn hoofd stroomt, maakt de situatie niet aangenamer. Na een tijdje rondzwieren, krabt er iets aan mijn rug. Begin ik eindelijk te hallucineren? Dan hoor ik dat de nietsvermoedende museumganger zich afvraagt wat er precies in die zakken zit, terwijl ze me nog eens port.

Uiteindelijk word ik zachtjes gewekt en uit de grote zak geholpen. Op dat moment besef ik plots hoe zwaar het eigenlijk is om je hele lichaam op twee dunne benen te dragen. Toch ben ik erg blij dat ik weer vaste grond onder mijn voeten heb.

Was het saai? Absoluut niet. Was het heerlijk ontspannend? Absoluut niet. En als ik later door het gastenboek blader, zie ik dat ik niet de enige was die er zo over denkt. Iemand vergelijkt zichzelf met de zatlap in het hoekje van het café. Iemand anders schrijft: "De draaikolk van het bewustzijn kolkt door!". Voor velen was het wél een erg rustgevende ervaring. Sommige mensen met slaapproblemen schreven dat ze deze wieg naast hun bed wilden en anderen vertellen dat ze ervan in een volledige zen-modus raakten.

Volgens Gach treedt er regelmatig een dissociatieve ervaring op omdat al je zintuigen uitgeschakeld worden. Je kan jezelf hierdoor van een afstand bekijken, waardoor je in staat zou zijn te reflecteren op je leven. Ik reflecteerde vooral op mijn misselijkheid, die nog een paar uur aanhield. Maar dat kan natuurlijk ook gewoon aan die bagel met ketchup als ontbijt gelegen hebben.

Bekijk hier hoe de Witches Cradles ontvangen werd in Toronto. Je kan jezelf nog onderdompelen in de wereld van de magie tot 9 maart 2017 op Artefact. Meer info vind je hier.