Amsterdam protesteert tegen Trump met siliconen foetussen en kutkettingen

FYI.

This story is over 5 years old.

Kunst

Amsterdam protesteert tegen Trump met siliconen foetussen en kutkettingen

"Wij hebben hier in Nederland ook enorm last van toenemend populisme en onverdraagzaamheid."

De komende weken gaan we Kiezen met VICE. Tot 15 maart zullen wij jouw bron van verlichting in de democratische duisternis zijn. Dat doen we met artikelen, maar ook met (video)interviews met de lijsttrekkers, waarin we jullie vragen aan hen voorlegden. Volg ons elke dag en mis niks.

Van siliconen foetussen tot 'kutkettingen' – inmiddels hebben ruim 183 vrouwelijk en mannelijke kunstenaars uit binnen- en buitenland 240 kunstwerken gedoneerd aan de Nasty Women Art Exhibition Amsterdam. Nasty Women is de internationale kunstbeweging tegen Donald Trump, maar voornamelijk ook vóór de rechten van vrouwen en de lgbth-gemeenschap. In 44 steden zijn al zulke exposities geweest waarmee geld is opgehaald voor goede doelen die deze rechten beschermen.

Advertentie

Vanaf 4 maart komt het grote kunstprotest een week lang naar Amsterdam, rond Internationale Vrouwendag en de Tweede Kamerverkiezingen. Vooral dat laatste maakt het voor Nederlandse kunstenaars actueler dan ooit om na te denken over hoe je met kunst maatschappelijke verandering kan bewerkstelligen.

Ik sprak vier deelnemende kunstenaars, waaronder de Nederlandse initiatiefnemer Airco Caravan, over anti-Trumpkunst, schaamlippen van polymeerklei en hoe Nasty Women ook alles te maken heeft met de Nederlandse politiek.

Airco Caravan

Creators: Ha Airco, wat is precies de gedachte achter dit werk?
Airco Caravan: De siliconen foetussen in mijn werk worden door de anti-abortusbeweging in de VS gebruikt om mensen bang te maken en om abortus als moord neer te zetten. Geen middel wordt geschuwd; abortusklinieken worden in brand gestoken en er zijn zelfs abortusartsen vermoord. Doordat ik 2000 van deze poppetjes bestelde voor de solotentoonstelling Art of What, was de hele voorraad op en kon de pro-life-beweging deze genummerde embryootjes ook niet gebruiken voor hun nare propaganda. Baas in eigen buik.

Waarom heb je specifiek dit werk uitgekozen om je mee uit te spreken tegen Trump?
De verkiezing van Trump was de aanleiding voor dit werk. Een cynische uitspraak van een vriendin uit New York was: "One thing I can thank Trump for is that I now know how to spell 'misogynistic'."

"Het gaat om schreeuwen in plaats van naar elkaar luisteren."

Advertentie

Historisch gezien, is kunst veelvuldig gebruikt als een vorm van protest. Denk je dat het nog steeds een effectief protestwapen is?
Yep. Wij kunstenaars gebruiken de middelen, de 'wapens' die het best bij ons passen, en dat is kunst. Kunst inspireert. Kunst troost. Kunst zet mensen aan het denken. Kunst is visueel en daardoor krachtig, het kan toeschouwers direct in hun hart en de ziel raken. En het belangrijkste: kunst is geweldloos.

Heb je ooit een situatie meegemaakt waarin je je benadeeld voelde als vrouw, of de dubbele standaard in levenden lijve hebt ervaren?
Als 'one of the boys' kwam ik als vrouw redelijk goed mee in de mannenwereld waarin ik zat. Maar ik weet nog wel dat ik op een feestje door een dronken collega vol in mijn tieten werd gegrepen als grapje. En ook dat ik tijdens een online vergadering eind vorige eeuw – destijds iets nieuws waar de meeste heren in het gezelschap nog nauwelijks van wisten – te horen kreeg dat het voor mij niet interessant zou zijn, omdat het "best een technisch verhaal is, hoor."

Terwijl er op meerdere Amerikaanse luchthavens volop geprotesteerd werd tegen het inreisverbod voor moslims, vermaakte Trump zich met Finding Dory. In hoeverre denk je dat het Nasty Women-protest indruk zal maken op Donald?
Niet. Hij is alleen geïnteresseerd in zichzelf. Maar er zijn wel heel veel andere mensen die bereikt worden. Het is een tegengeluid. Een teken van solidariteit van kunstenaars voor kunstenaars en alle mensen, vóór gelijkheid van iedereen.

Advertentie

Terwijl de aanval op Trump internationaal is geopend, kwam onze eigen Rutte met een problematische brief aan het volk , die flink wat polarisatie in de hand werkte. Waarom denk je dat het van belang is dat we ook in Nederland, een land ter grootte van een postzegel, meedoen aan de internationale Nasty Women-beweging? Moeten we niet eerst kritisch kijken naar onze eigen sores – het gebrek aan gelijkheid in Nederland?
Dat is precies waar deze expositie over gaat. De aanleiding is Trump, maar wij hebben hier in Nederland ook enorm last van toenemend populisme en onverdraagzaamheid. De VVD gaat ook op de populistische toer met die belachelijke brief, om maar wat zieltjes van de PVV af te snoepen – wat op zich geen slecht idee is. Onder het mom van 'vrijheid van meningsuiting' mag iedereen voor rotte vis worden uitgemaakt. Het gaat om schreeuwen in plaats van naar elkaar luisteren. Maar Amsterdam heeft wereldwijd de naam een tolerante en vrije stad te zijn en mag juíst daarom niet ontbreken in de lijst van Nasty Women-exposities.

Luc Fierens

Luc Fierens, S.P.2.

Wat is de boodschap achter deze collage?
De realiteit is een theaterspel geworden waarin de hoofdrolspelers dubbelspel spelen. De populisten hebben het altijd al zo gespeeld: ze schotelen een bepaalde realiteit voor aan de toeschouwer, maar houden de 'echte' realiteit achter omdat die hun daadwerkelijke drijfveren – meer macht, invloed en uitbuiting – zou onthullen. Trumps discours en propaganda worden nu al vergeleken met die van Hitler, hoewel het natuurlijk subtieler dan het fascisme is. Zoals filmregisseur Pier Paolo Pasolini beaamde moeten we proberen het echte uit de realiteit te halen.

Advertentie

Waarom heb je dit werk gekozen als protest tegen Trump?
De afgebeelde man presenteert zich aan het publiek met een wapen achter zijn rug; hij houdt iets achter de hand om 'af te rekenen' met het volk, indien nodig. De afgebeelde vrouw zonder ogen staat voor de vrouwen die monddood worden gemaakt en verblind (kunnen) worden door dit soort mannen en hun discours.

"Het grote publiek heeft niet door dat we conservatiever en discriminerend worden door die hypocriete Amerikaanse moraal te kopiëren."

Wat zou er gebeuren als je vast zou zitten in een lift met Trump?
Ik zou vragen of hij nog in de spiegel durft kijken en hem heel lang aankijken om een reactie te ontlokken, zodat een gesprek mogelijk is – een dialoog tegenover zijn monoloog.

Heb je ooit een situatie meegemaakt waarin een vrouw werd gediscrimineerd?
Als man die soms met vrouwelijke kunstenaars optrekt, heb ik gemerkt dat er nog vaak eerst naar het uiterlijk van de vrouw wordt gekeken en dan pas naar haar oeuvre. Ik dacht dat we na de jaren zeventig progressiever waren geworden, maar er is weinig veranderd.

Moeten we ons niet eerst richten op de toenemende polarisatie in eigen land in plaats van ons aan te sluiten bij een wereldwijde beweging?
Het verhaal is lokaal en globaal. Populisme is nu een internationaal fenomeen; angst voedt politici om polarisatie in de hand te werken, om een vijand te hebben die mooi omlijnd is en zodoende gedemoniseerd kan worden. Het grote publiek heeft niet door dat we conservatiever en discriminerend worden door die hypocriete Amerikaanse moraal te kopiëren.

Advertentie

Denise Rosenboom, Pussy Pendant.

Waarom heb je de 'KutKetting' gekozen als protest tegen Trump?
Mijn werk is altijd grensverleggend, een beetje choquerend, absurd en humoristisch. Na de seksuele revolutie heeft de porno-industrie ons in een geestdodende en kant-en-klare seksuele wereld achtergelaten. Met mijn werk wil ik graag een nieuwe seksuele revolutie in gang brengen. Daarmee bedoel ik dat authentieke, vrije en schaamteloze seks nog steeds het allerbeste is.

Wat wil je de kijker meegeven met dit werk?
Ik vind het belangrijk dat ik de vrijheid geef aan de toeschouwer om zelf hun eigen waarde en betekenis aan het werk te geven. De een koopt een Pussy Pendant uit liefde voor vrouwen, de ander ziet het als een ode aan de vagina, een feministisch statement of een ludiek cadeautje. Iedereen interpreteert het op zijn of haar manier. Als kunstenares wil ik niemand iets opleggen.

"Op dit moment leven we in een tijd waarin de geschiedenis zich blijkt te herhalen."

Op welke manier heeft Trumps vrouwonvriendelijke gedrag je persoonlijk geraakt?
Verdraagzame, tevreden, gelukkige, creatieve en intellectuele mensen zijn in staat om de wereld interessanter en liefdevoller te maken. Op dit moment leven we in een tijd waarin de geschiedenis zich blijkt te herhalen. Boze en ontevreden mensen, zoals grote leiders, laten zien dat ze kunnen winnen en dat inspireert andere boze mensen om sterker te worden. Dit is een gevaarlijke ontwikkeling voor onze vrijheid.

Advertentie

Zie je de Nasty Women-kunstbeweging als een effectief protestwapen dat indruk zal maken op Trump?
Zelfs de allerkleinste (pussy)kettingreactie kan positieve reacties versterken. Kunst kan daarbij een wapen zijn – hoewel ik het niet als wapen zie, maar meer als middel om mensen te laten nadenken, te verbinden en te bereiken om zo de verdeeldheid tegen te gaan.

Is het niet belangrijker om allereerst een tegengeluid op binnenlandse kwesties te laten horen, zoals de toenemende homohaat, racisme en populisme?
De meeste kunstliefhebbers en kunstenaars worden al bereikt met ons werk, maar het is juist de bedoeling om nog meer andere en verschillende groepen te bereiken en verbinden – zodat we het uiteindelijk met een hele grote groep van verdraagzame en vredelievende mensen op kunnen nemen tegen de grote, boze mensen.

Geertje Geertsma

Geertje Geertsma, H.DM.

Waarom heb je specifiek dit werk uitgekozen om je mee uit te spreken tegen Trump?
Om radicaal voor de kracht van zachtheid, empathie, liefde en verbinding te gaan.

Wat zou je doen als je met Trump in de lift vast zou komen te zitten?
Ik zou zeggen: 'We hadden beter de trap kunnen nemen.'

Zie je kunst als een effectieve vorm van protest?
Beeld is een sterk medium in een wereld met vooral beelddenkers. Denk aan Banksy's politieke straatkunst, Pussy Riot en Renzo Martens, die 'kritische kunst' inzet om de levensomstandigheden van straatarme Congolese ex-Unileverarbeiders te verbeteren.

Advertentie

"Het veel belangrijker dat er een brede beweging op gang komt die een duidelijk tegengeluid definieert."

Op welke manier heeft het seksisme van Trump je persoonlijk geraakt?
Ik trek het breder: zolang er ergens op de wereld sprake is van verkrachting, mishandeling, een gedwongen huwelijk, ongelijke beloning of seksisme van welke aard dan ook, trek ik mij dat als vrouw en als mens persoonlijk aan.

Heb je zelf ooit de dubbele standaard ervaren?
Wij leven in die dubbele standaard. Er is een enorme blinde vlek als het gaat om wat vrouwen kunnen betekenen en betekend hebben. De geschiedenis, waaronder ook de kunstgeschiedenis, is van mannen. Ik voel mij als vrouw niet vertegenwoordigd door de politiek met maar één vrouwelijke lijsttrekker.

Zal het Nasty Women-protest indruk maken op Donald?
Ik maak mij geen illusies. Maar misschien is het onbelangrijk wat Trump ervan vindt en is het veel belangrijker dat er een brede beweging op gang komt die een duidelijk tegengeluid definieert. Een beweging die klaarstaat om bij de volgende ronde met een gefundeerde toekomstvisie te komen.

De opening van de Nasty Women Amsterdam Art Exhibition vindt plaats op zaterdag 4 maart in de Josilda da Conceição Gallery in Amsterdam en loopt tot en met 12 maart. Alle opbrengsten gaan naar Women on Waves, COC Amsterdam en het abortusfonds She Decides.

Bekijk hier meer werk van Airco Caravan , Luc Fierens , Denise Rosenboom en Geertje Geertsma .