Ieder bosgebied op aarde is op dit moment aan het sterven

Bossen zijn ecologische superhelden - ze produceren zuurstof, bieden een leefomgeving aan een enorme verzameling diersoorten en reguleren het globale klimaat. Van de polen tot de evenaar zorgen deze bosgebieden ervoor dat er leven mogelijk is op onze planeet.

Maar volgens de laatste editie van Science, die gewijd is aan de gezondheid van de bossen, heeft elk bos het momenteel lastig. Hoewel elke regio te kampen heeft met verschillende problemen, zijn deze allemaal terug te leiden tot één boosdoener: de mens.

Zo heeft één van de eerste onderzoeken in de speciale uitgave de problemen geschetst waar de boreale bossen mee te maken hebben. Het onderzoek werd geleid door de bosecoloog Sylvie Gauthier. Deze bossen vertegenwoordigen het grootste gedeelte van alle bossen op aarde en bestaan voornamelijk uit naaldbomen, zoals dennen, sparren en lariksen.

Gauthier en haar collega's geven aan dat de boreale bossen van oudsher zeer goed bestand zijn tegen de veranderingen in het milieu. "De veerkracht van deze bossen is duidelijk terug te zien in de boreale bossen van de oostelijke delen van Noord-Amerika," zei het team. "De soorten bomen in deze bosgebieden zijn in de laatste 8000 jaar bijna hetzelfde gebleven, ondanks grote schommelingen in het klimaat.

Maar ook voor deze bossen houdt het een keer op. De industriële houtkap van deze bossen begint nu zijn tol te eisen. Het team van Gauthier schat dat tweederde van de boreale bossen onderworpen is aan zware grondstofwinning, wat inmiddels al heeft geleid tot een wijdverspreide vervuiling, ontbossing, bosbranden en minder genetische diversiteit met betrekking tot de boomsoorten.

"De boreale bossen zullen in de loop van de 21e eeuw de grootste temperatuurverandering mee maken van alle bosgebieden ter wereld," geeft het team aan. "Hogere temperaturen zouden kunnen zorgen voor grotere en langdurigere bosbranden."

"De gezondheid van deze grote en schijnbaar tijdloze bosgebieden is op dit moment in gevaar, samen met de vitaliteit van veel gemeenschappen die van de bossen afhankelijk zijn," aldus de onderzoekers.

Volgens een ander onderzoek, dat geschreven is door ecologen Constance Millar en Nathan Stephenson van de US Geological Survey, vergaat het de gematigde bossen niet veel beter.

Gematigde bossen bestaan voornamelijk uit bladverliezende bomen die ieder seizoen hun bladeren weer vervangen en komen vaak in mid-breedtegraadregio's voor.

Net als bij de boreale bossen is klimaatverandering hier de grootste boosdoener. De gematigde bossen zijn namelijk bijzonder kwetsbaar voor droogte en bosbranden. Loofbomen hebben zichzelf in de loop der tijd ontwikkeld om deze rampen enigszins te kunnen weerstaan, maar de onderzoekers vrezen dat dit in de toekomst niet meer het geval zal zijn.

"De droogte is al duizenden jaren één van de grootste bedreigingen voor het voortbestaan van de gematigde bossen," zeiden Millar en Stephenson. "De klimaatverandering heeft ervoor gezorgd dat de droogtes van nu veel heviger zijn en langer duren dan die van de vorige eeuw."

Volgens het team zullen de droogtes in combinatie met andere bedreigende factoren ervoor zorgen dat deze bossen uitdrogen en daarna alleen nog als brandhout dienen. Daarnaast komen gematigde bossen vaak voor bij dichtbevolkte gebieden, waar andere factoren zoals milieuvervuiling en industriële ontwikkelingen nog meer schade aanrichten.

"Met de acties die we nu ondernemen kunnen we de gematigde bossen begeleiden in de overgang naar deze droge periodes," aldus Millar en Stephenson.

Simon Lewis onderzocht in een ander onderzoek hoe zwaar de tropische wouden het te verduren hebben.

Hij constateerde dat de klimaatverandering bij deze bosgebieden een groot probleem is, maar wat nog veel meer schade aanricht, is de aanwezigheid van de mens. Door de jaren heen zijn steeds meer bevolkingsgroepen in de tropische regenwouden gaan leven, wat de flora en fauna van deze gebieden enorm heeft aangetast. De landbouw en ontbossing hebben hier voor de meeste schade gezorgd.

"De boreale bossen zullen in de loop van de 21e eeuw de grootste temperatuurverandering mee maken van alle bosgebieden ter wereld," geeft het team aan. "Hogere temperaturen zouden kunnen zorgen voor grotere en langdurigere bosbranden."

"De gezondheid van deze grote en schijnbaar tijdloze bosgebieden is op dit moment in gevaar, samen met de vitaliteit van veel gemeenschappen die van de bossen afhankelijk zijn," aldus de onderzoekers.

Volgens een ander onderzoek, dat geschreven is door ecologen Constance Millar en Nathan Stephenson van de US Geological Survey, vergaat het de gematigde bossen niet veel beter.

Gematigde bossen bestaan voornamelijk uit bladverliezende bomen die ieder seizoen hun bladeren weer vervangen en komen vaak in mid-breedtegraadregio's voor.

Net als bij de boreale bossen is klimaatverandering hier de grootste boosdoener. De gematigde bossen zijn namelijk bijzonder kwetsbaar voor droogte en bosbranden. Loofbomen hebben zichzelf in de loop der tijd ontwikkeld om deze rampen enigszins te kunnen weerstaan, maar de onderzoekers vrezen dat dit in de toekomst niet meer het geval zal zijn.