FYI.

This story is over 5 years old.

Galerie

Graham Fink gebruikt eyetracking om te tekenen met zijn ogen

We spraken met de kunstenaar die gezichten tekent door er alleen maar naar te kijken.

In The Riflemaker Gallery in Londen zit de Engelse kunstenaar Graham Fink in diepe concentratie naar zijn computerscherm te staren. Zonder zijn computer ook maar aan te raken, beginnen er op het witte scherm de eerste lijnen te vormen. Langzaam maar zeker vormen de lijnen spookachtige, gebroken gezichten. Het zijn de eerste kunstwerken ter wereld die zijn gemaakt door er alleen maar naar te kijken.

In zijn nieuwe expositie Drawing with my Eyes is te zien hoe Fink met niets meer dan zijn ogen 'tekent'. Speciale eyetrackingsoftware registreert daarbij zijn oogbewegingen en vertaalt die naar lijnen op het scherm. "Ik moet volledig op mijn onderbewuste vertrouwen,” zegt de kunstenaar over de telefoon als hij even wat tijd heeft weten te vinden in zijn weeklange liveperformance. We vroegen hem naar zijn bijzondere nieuwe kunstvorm, en hoe het is om iets tekenen met je ogen.

Advertentie

The Creators Project: Hoe kwam je op het idee voor Drawing with my Eyes?

Graham Fink: Als kind was ik altijd al gefascineerd door gezichten. Ik zag ze terug in stenen, wolken, vuur, alles eigenlijk. Als je erbij nadenkt zijn gezichten ook waar we als mensen het meest naar kijken, dus dat is niets geks. Maar het zorgde er ook voor dat ik me altijd heb afgevraagd of je die mentale voorstellingen ook zou kunnen vertalen naar een concreet beeld op papier of canvas. Voor mijn werk in reclame kwam ik vaak in aanraking met bedrijven die zich specialiseren in eyetracking om zo te meten hoe mensen naar reclame kijken, of ze bijvoorbeeld eerst naar de headline, de body copy of de afbeelding kijken, etc. In principe visualiseren ze daarbij dus de manier waarop mensen naar iets kijken door het pad van hun ogen te volgen. Ik bedacht me dat je die technologie ook zou kunnen gebruiken terwijl je gewoon naar een blanco canvas kijkt, zodat je zelf iets kan tekenen met je ogen.

Hoe gaat het oogtekenen in de galerie precies in zijn werk?

Tijdens de expositie gebruik ik een combinatie van een eyetracker en speciale software die ik met een Zweeds bedrijf genaamd Tobii Technology heb ontwikkeld. De eyetracking schijnt infraroodlicht direct in mijn ogen, registreert de reflectie en vertaalt die naar een lijn op het scherm. In principe teken ik dus met de lijnen die ik in mijn hoofd heb en kijk ik wat er daarvan via mijn oogbewegingen op het scherm komt. Vroeg of laat verschijnt er dan een gezicht.

Advertentie

Is het makkelijk om met je ogen tekenen? Hoe lang duurt het om zo'n tekening te maken?

Het verschilt. Sommigen gaan redelijk snel, tussen de vijftien en twintig minuten, anderen kunnen wel een uur duren. Maar zelfs bij die kortere tekeningen is het best wel intens. Je moet continu gefocust blijven op waar je in de tekening bent gebleven en het kost best wel veel moeite om je ogen heel lang op één bepaald punt te houden. Zeker als er mensen binnen komen lopen of iemand komt je gedag zeggen, dan is je eerste reflex om meteen omhoog te kijken, maar dan schiet zo’n lijn dus over je hele scherm. Je ziet zulke foutjes ook terug in sommige tekeningen. Maar dat is prima. De tekeningen hebben sowieso een hele eigen esthetiek. De lijnen zijn een beetje korrelig en breken op verschillende plekken op, het lijkt bijna op een soort digitaal houtskool. Ik vind dat wel mooi.

Wat is het meest verrassende aspect waar je tegenaan bent gelopen?

Nou het is best wel gek maar ik heb gemerkt dat de tekeningen die ik maak veranderen met de gezichten die ik die dag heb gezien. De beelden komen echt rechtstreeks uit mijn onderbewuste. Normaal is een tekening iets dat je maakt door een potlood of kwast in je hand te houden. Dat zit dus per definitie in de weg van de mentale afbeelding die je in je hoofd hebt. Met deze manier wordt dat proces veel directer. Wat ik hiermee wil onderzoeken is hoe je de creatie van kunst zo puur mogelijk kan maken, dat je iets kunt tekenen dat rechtstreeks uit je onderbewuste, via je ogen en op het canvas komt.

Dat je kunst maakt zonder het zelf aan te raken.

Precies. Het is best wel dat het hiermee mogelijk wordt om een kunstwerk te maken zonder het ook maar aan te raken. Dat roept meteen allerlei vragen op over het kunstenaarschap en de rol van de maker. Het is ook de reden waarom ik de tekeningen door mijn assistent laat uitprinten als ze klaar zijn. Ik heb zelfs een stempel gemaakt met mijn handtekening, die hij erop drukt. Niet omdat ik dat zelf niet wil doen maar omdat ik het een interessante gedachte vind om er gewoon helemaal van af te blijven. Het idee dat je iets kunt maken zonder het ook maar in je handen te hebben gehad, dat is in mijn ogen een hele pure overdracht van creativiteit naar vorm.

Voor meer info, klik hier