Het Nederlandse plan om oude olietankers in complete dorpen te veranderen

Olie wordt steeds schaarser. Om die reden zullen veel olietankers in de toekomst minder worden gebruikt. Momenteel worden er al regelmatig grote olietankers, vanwege hun ijzer, afgebroken in landen als China en Bangladesh. Maar als het aan de Nederlandse architect Chris Collaris en art directors Ruben Esser, Sander Bakker en Patrick van der Gronde ligt, zullen deze verlaten olietankers in de toekomst kunnen dienen als complete drijvende dorpen.

Ik belde Chris Collaris om te vragen hoe dit project, The Black Gold, is ontstaan. “Met z’n vieren komen we weleens bij elkaar om te praten over designs en andere dingetjes die we online zijn tegengekomen. Tijdens een paar van deze gesprekken hadden we het over de komische en futuristische gebouwen die in olielanden als Qatar, Abu Dhabi en Dubai gebouwd worden. Het ene gebouw is eigenlijk nog gekker dan de andere. Daaruit is dit idee een beetje ontstaan.”

Chris vertelde mij dat ze hebben gekeken naar de geschiedenis van deze olielanden en uiteindelijk tot de conclusie zijn gekomen dat deze eigenlijk vrij kort is. “Wat deze landen zo welvarend heeft gemaakt zijn deze enorme olietankers. Dat is hét icoon van de olielanden, dus waarom zouden wij hier niets mee doen?”

De vier Nederlandse ontwerpers besloten wat meer research te doen en beseften al snel dat deze enorme schepen een uitstekende ruimte bieden voor verschillende faciliteiten. Zo kunnen de enorme olietanks gebruikt worden voor hotels, woningen, congrescentra en theaters. De wanden, die uit meerdere lagen staal zijn opgebouwd, zorgen ervoor dat het klimaat in de schepen makkelijk gecontroleerd kan worden.  De enorme ondergrond van de schepen leent zich verder perfect voor het houden van grote evenementen, en doordat de schepen zo hoog zijn kunnen er gemakkelijke meerdere verdiepingen in de schepen worden gebouwd.

“In het geheim zijn we hier al een tijdje mee bezig, maar we hebben nu toch besloten om wat meer in de publiciteit te treden. Omdat we merken dat dit idee heel goed aanslaat,” aldus Chris. Hij weet dat er veel potentieel zit in deze olietankers, maar beseft zich ook dat het een gigantisch (duur) project zal worden. “Om dit project te realiseren hebben we een grote investering nodig. Op het moment zijn we bezig contact te leggen met landen waarin we dit project willen gaan realiseren. Daarnaast zijn we in gesprek met specialisten die kennis hebben over alle facetten van het project, alles wat erbij komt kijken.”

Zo zal bijvoorbeeld het schoonmaken van de olietankers nog een hele opgave worden. Olie laat zich niet makkelijk verwijderen en wanneer een olietanker niet goed wordt schoongemaakt brengt het serieuze gezondheidsrisico’s met zich mee. Niet alle tankers zullen dan ook geschikt zijn voor het project. Het team kijkt daarom goed naar de verschillende type olietankers die ze zouden kunnen gebruiken: hoe oud ze zijn, welke soort wanden erin zitten en op welke manier de tankers door de jaren heen zijn gebruikt.

Daarnaast is het de bedoeling dat de olietanker aan de kust komt te liggen, waardoor je te maken hebt met sterke stromingen en de getijden. Samen met experts wordt nu gekeken hoe deze olietankers geplaatst kunnen worden, of de kustlijn intact blijft en of de olietankers wel op dezelfde plek blijven liggen vanwege de stromingen.

Chris merkt dat het project in het Westen vooral aanslaat vanwege de milieuvriendelijke oplossing voor de verlaten olietankers. Bedrijven in landen als India en Bangladesh kopen afgedankte olietankers nu vaak op om ze te slopen voor het ijzer. Dat proces is ontzettend schadelijk voor het milieu en er vallen tijdens het werk regelmatig (dodelijke) slachtoffers. Vanuit Westerse landen is er dan ook veel kritiek te horen op de manier waarop er nu met oude olietankers om wordt gesprogen. The Black Gold biedt in die zin een mooi alternatief, dat op steeds meer steun kan rekenen. Duitsland heeft bijvoorbeeld al aangegeven het project als een perfecte oplossing voor dit probleem te zien.

Desondanks blijft het afbreken van olietankers voor de niet-Westerse landen een belangrijke bron van ijzer en inkomsten. Ik vroeg Chris of hij denkt dat hij weerstand van deze landen kan verwachten, omdat hij op deze die landen toch zal benadelen. “Dat zou kunnen, maar persoonlijk vind ik het niet zo erg dat wij hiermee wat werk afpakken. De mensen die in deze branche werken leven gemiddeld zo’n twintig jaar korter. Daarnaast verdienen ze een belachelijk laag loon en is het werk wat ze doen gewoon mensonterend. De wereld zal moeten bepalen wat er moet gebeuren met de nalatenschap van deze olietankers.” Dit zou volgens hem een werelddiscussie moeten worden, hopelijk met verbeteringen in de werkomstandigheden tot gevolg.

Chris beseft dat dit een groot en ambitieus idee is. Toch heeft hij er vertrouwen in dat het project kan slagen. “Er gebeurt nu ontzettend veel in die landen. Het WK komt, hoogstwaarschijnlijk, naar Qatar, Abu Dhabi investeert miljarden in vastgoed en toerisme. Het zou geweldig zijn als dit project bij zou kunnen dragen aan het vormen van een eigen identiteit van deze landen,” besluit Chris. Bekijk hieronder meer afbeeldingen van The Black Gold-project: