FYI.

This story is over 5 years old.

FIGHT CLUB

Een Nederlandse kunstenaar heeft een zeepje gemaakt van mensenvet

Tim van der Mee onderzoekt hoe we menselijk afval in cosmeticaproducten kunnen verwerken.
Het menselijke zeepblokje van Tim van der Mee. Alle afbeeldingen met dank aan de kunstenaar

Als je Fight Club hebt gezien herinner je misschien nog die scène waarin ze ’s nachts een zak liposuctievet bij een kliniek stelen om er vervolgens zeepjes van te maken. De zoutbalans in zeep luistert heel nauw, zo leert Tyler Durden ons, en dus is mensenvet perfect voor een zeep voor mensen. “We’re selling rich women their own fat asses back to them.”

Gelukkig zou niemand dat ooit doen. Niet écht in ieder geval. Toch?

Advertentie

Vorige week kwam kunstenaar Tim van der Mee ons kantoor binnengelopen om een pakketje af te leveren: een vierkant en wat gelig blokje zeep. Het voelde aan als een normaal zeepblokje en het rook ook best wel lekker. Op de wikkel stond:

Human Cosmetics. A soft and refreshing bar of soap for all skin types. Ingredients: human fat (from liposuction), water (aqua), orange peel oil, sea salt.

Menselijke liposuctievet dus. In zeepvorm. Human Cosmetics begon als schoolproject voor de Willem de Kooning Academie in Rotterdam, waarmee Van der mee wil onderzoeken hoe we menselijk afval kunnen gebruiken als hoofdingrediënt voor cosmeticaproducten. Ja, dat is ongelofelijk smerig, maar er zit ook best een interessante gedachte achter, zo bleek toen we hem een paar dagen later aan de telefoon hadden.

De volwaardige Human Cosmetics-lijn

The Creators Project: Hoi Tim, bedankt nog voor de zeep. Kun je ons vertellen waar je in godsnaam het mensenvet vandaan hebt gehaald?
Tim van der Mee: Uhm, ja dat ligt dus een beetje moeilijk. Ik heb het gekregen van iemand die in het ziekenhuis werkt, maar ik kan geen namen noemen want dan komt hij in de problemen. Het gaat om medisch afval en daar zitten allemaal haken en ogen aan, want er is één organisatie die dat soort afval normaal gesproken ophaalt en verwerkt. Daarnaast is het vet natuurlijk van iemand geweest, dus dat is ethisch gezien een beetje een lastig verhaal.

Dus die persoon weet niet dat hij nu in een blokje zeep zit?
Nee, die persoon weet dat niet nee.

Advertentie

Hoe gaat dat in het zijn werk, zeep maken van mensenvet zeep? Het klinkt super ranzig. 
Ja dat was het ook. Er zit ook bloed bij, dus je moet eerst wachten tot het vet naar de bodem is gezakt voordat je het kunt scheiden. Vervolgens heb ik het vet moeten smelten tot een vloeibare substantie. Daar had ik wel een masker bij op want dat stonk nogal. Toen ik er sinaasappelrasp en kaneel bij deed ging het wel weer. Tenslotte gaat er nog een mix van gootsteenontstopper en water bij om de vloeibare zeep te stollen.

:(

Hoeveel zeepjes kun je eigenlijk maken van één mens?
Ligt er natuurlijk een beetje aan hoeveel vet iemand heeft. Ik heb nu van één liter vier blokken zeep kunnen maken.

Waarom heb je dit gemaakt?
Het begon allemaal met een project voor de Willem de Kooning Academie. We moesten iets verzinnen rondom het idee dat afval goud is. Ik wilde niet weer zo’n standaard project verzinnen en toen kwam ik hierop. Ik las een artikel over hoeveel plastische chirurgie er tegenwoordig wordt gedaan en toen dacht ik: dan zal er ook wel heel veel vet overblijven. Daarnaast vind ik het een mooie gedachte. Iedereen vindt menselijk afval vies, maar als je het omzet naar een zeep, die juist bedoeld is om jezelf te reinigen, dan maak je er een heel krachtig gebaar van. Zeep als schoon ding van een vies iets. Er zit een soort poëtische waarheid in.

Wat voor andere cosmetic producten kun je eigenlijk van menselijk afval maken? 
Ik heb ook nog een plan voor een bodylotion, gemaakt van mensenharen en nagels.

Advertentie

Wat is er mis met de producten die we nu gebruiken?
De meeste mensen weten dit niet, maar veel van onze cosmetica wordt nog steeds gemaakt van dierlijke stoffen. Zo worden vermalen insecten gebruikt in nagellak, en in Amerika wordt er bijvoorbeeld zelfs nog hondenvet gebruikt voor body lotions. Eigenlijk zitten er heel veel stoffen in cosmetica waarvan we niet eens weten dat het dierlijke stoffen zijn, omdat ze een algemene naam hebben. Keratine in shampoo’s is bijvoorbeeld gemaakt van de haren en hoeven van paarden. Hetzelfde geldt voor cystine, dat wordt gebruikt in moisturizers en bodylotions – dat wordt ook van dierenharen gemaakt. Verder is veel zeep gemaakt van rundervet of lard, het vet van varkens. Ik wil hiermee een statement maken, dat mensen zich meer bewust worden van dat feit. We vinden het wel raar als we menselijk afval verwerken, maar niet als er dieren voor worden doodgemaakt.

Het is dus meer een statement?
Ja. Het hoeft heus niet bij de Etos komen te liggen. Wel ben ik aan het kijken voor een pop-up-store op de Haarlemmerdijk, waar mensen de producten zelf kunnen zien en er hopelijk meer over nadenken. Ik zeg helemaal niet dat we menselijk overschot moeten gaan gebruiken, maar wel dat we bewuster moeten nadenken over waar onze badkamerspulletjes nu van gemaakt worden. Als we hierdoor uiteindelijk meer organische cosmeticaproducten gaan gebruiken vind ik dat ook super.

Hoe legaal is dit?
Ik weet het niet zo goed. Maar als ik gearresteerd zou worden dan zou ik dat wel mooi vinden, komt het nog meer onder de aandacht. 'Jongen opgepakt door verkoop van menselijke zeep', ik zie het al voor me. Dat heb ik er wel voor over.