Dries Depoorter laat zien hoe vaak een youtubefilmpje níet bekeken is

Dat een video van een niezende babypanda bijna Westers cultureel erfgoed is, danken we niet alleen aan ons collectieve gebrek aan concentratie. YouTube speelt namelijk een grote rol in onze cultuurbeleving. Binnen enkele jaren zullen sociologen waarschijnlijk onderzoek doen naar waarom het ene kattenfilmpje viraal gaat, terwijl een ander verdwijnt tussen beautytutorials, vlogs, walkthroughs van Assassins Creed en covers van Wonderwall. Niets lijkt democratischer te zijn dan een platform als YouTube, waar alleen views en duimpjes bepalen hoe populair een filmpje is. Maar eigenlijk is dat best krom. Die cijfers bepalen immers de hiërarchie en relevantie van een groot deel van de internetcontent die je consumeert, terwijl er zoveel meer vreemde video's in het internet opgaan zonder dat iemand ze ooit bekijkt.

Kunstenaar Dries Depoorter wilde het belang van views eens flink aan de tand voelen met zijn nieuwe project, Non Views. Zijn extensie voor Google Chrome toont in plaats van het aantal views een cijfertje van het aantal mensen dat de video nog niet gezien hebben.

"Ik speelde altijd al met het idee om het absurde belang van likes en views te visualiseren. Vorige week werkte ik de extensie uit op een terrasje in Eindhoven op STRP Biënnale," vertelt de kunstenaar aan Creators. "Ik ontwierp een Chrome plugin geschreven in javascript dat eigenlijk zeer eenvoudig werkt: het toont een cijfer aan de hand van een simpel rekensommetje. Het trekt het aantal views af van het totaal aantal mensen op de wereld op dit moment. Dat aantal haal ik van www.worldometers.info."

Depoorter is zich ervan bewust dat dat getal nooit exact kan zijn. Het aantal inwoners op aarde schommelt namelijk de hele tijd. Bovendien zegt het aantal views niet hoeveel mensen een filmpje in totaal hebben gezien, want je kunt een video van een dramatisch kijkende hamster keer op keer blijven kijken, terwijl de views oplopen. "Toch brengt het cijfer dat je ziet dankzij de extensie een bepaalde boodschap over," legt de kunstenaar uit. "Ik ben me er altijd bewust van hoeveel views een video heeft en dat verandert mijn kijkgedrag. Daarbij wil ik ook wel de youtubebezoeker bewust maken van hoeveel mensen géén toegang hebben tot het internet."

Daar ligt volgens Depoorter ook de kracht van zijn simpele extensie. "Als ik nu naar een youtubefilmpje kijk, moet ik eerst een rekensom maken voordat ik weet hoeveel views het eigenlijk heeft. Ik kijk er dus veel neutraler naar."

Youtubefilmpjes die amper bekeken worden, lijken plots even (ir)relevant als Enzo Knols avonturen. En het is best een verademing om je niet constant blind te staren op een cijfertje rechtsonder de video.

We laten ons te vaak leiden door onze mede-internetgebruikers. Maar als je geen youtuber bent, neemt dat cijfertje niet per se je leven over. De volgende stap in ons zelfrelativeringsproces zou dus een extensie zijn die je toont hoeveel mensen op de wereld de selfie met de baby van je nicht of de foto van je yoghurtbowl met chiazaad niet geliked hebben op Facebook of Instagram. En crepeer je toch nog van de stress als je te weinig likes krijgt? Geen nood, zegt Dries Depoorter: "Ik breng binnenkort een ander project uit dat je foto's automatisch verwijdert als ze niet binnen de tien minuten een like gekregen hebben."

Neem een kijkje op de website van Dries Depoorter om op de hoogte te blijven van zijn werk!