Brekend nieuws: een demonische kwal verstoort de (neem ik aan) anders altijd zo rustige fauna van de Noorse fjorden. Wetenschappers hebben onlangs ontdekt dat Beitstadfjord, wat een onderdeel is van de bekende Trondheimsfjord in het noorden van Noorwegen, zijn oorspronkelijke vispopulatie is kwijt geraakt. Deze is namelijk vernietigd door de helmkwal.De kwal is ook bekend als Periphylla periphylla, maar men verwijst nog het vaakst naar de kwal als de "prins van de duisternis" omdat het beest er van houdt om zich te verschuilen in het donker en in diepe wateren. Er wordt geschat dat er alleen al in deze ene fjord ongeveer 40.000 ton aan helmkwal is. Lokale media rapporteren dat de Beitstadfjord het slachtoffer is geworden van een invasie van "monsterkwallen," wat absoluut angstaanjagend klinkt. Daarom belde ik professor Jarle Mork - wiens onderzoek eigenlijk gericht is op fjorden - om er achter te komen wat dit allemaal te betekenen heeft.VICE: Hé Jarle. Vertel me eens, is er informatie over waarom dit type kwal naar Noorwegen is gekomen?
Jarle Mork: De helmkwal is eerder gevonden in Noorwegen, in de jaren 70 in een fjord buiten Bergen. Het lijkt er op dat ze zich vanuit daar hebben verspreid, met de stroming mee, naar het Noorden. Oké dan. Hoe zit het met de andere soorten die in de fjord leven? Hebben de kwallen ze opgegeten, of zijn ze verdwenen doordat de kwallen hun voedsel opeten?
De uitzonderlijke stijging van deze kwallenpopulatie - van ongeveer 20.000 ton in 2001 tot 40.000 ton in 2014 - is zeker ten koste gegaan van andere soorten in het water-ecosysteem van Trondheimsfjorden. Periphylla eet dezelfde soort plankton-organismen als jonge soorten van andere levensvormen. Vooral het nageslacht van de economisch/ecologisch belangrijke soorten in de kabeljauwfamilie, zoals kabeljauw, schelvis, wijting, heek, Norweegse aal, etc leidt eronder. De helmkwal probeert ook al hun hele leven het planktonvoedsel van de haring weg te snoepen. Het is redelijk om te geloven, maar moeilijk om aan te tonen, dat de stijging van de kwallen in de fjord heeft bijgedragen aan een afname van kabeljauw, schelvis en wijting. Op welke manier beïnvloedt deze kwal eigenlijk het andere leven in de fjord?
Het feit dat de kwal waterorganismen en jonge vissen eet, maakt 'm op een bepaalde manier het toproofdier. Uiteindelijk eet de kwal zowel het voedsel van de concurrentie en hun nageslacht.
De helmkwal. Foto via Flickr user biodivlibraryZijn er soortgelijke dingen voorgevallen bij het zeeleven in het verleden?
Nou, in Trondheimsfjorden hebben we gezien dat de eetbare visvoorraad - zoals kabeljauw - gigantisch reduceren op het moment dat kwalpopulaties toenemen. Ik moet er wel bij zeggen dat het verband tussen de afname van kabeljauw en de toenemende hoeveelheid van kwallen erg dun is; het is een vrij lastige aanname om een verband tussen de twee aan te duiden. Er is ook een lichte toename in de temperatuur van het water langs de kust, wat ook vaak de ecologische balans in de war schopt. Kan je me vertellen wat voor lange-termijn effecten kan dit hebben?
De helmkwal is een soort die van nature in de meeste wateren voorkomt. Het zou kunnen dat soortgelijke omstandigheden eerder voor zijn gekomen, maar dat weten we niet zeker. We hebben in ieder geval nog nooit een kwal gezien die het zo goed doet als deze. Het ding met deze kwallen is dat ze in tegenstelling tot andere inheemse kwallen een opmerkelijk hoge reproductiecapaciteit hebben.Als dit eigenlijk een voorbode van de vernietiging van de mensheid is, en de kwallen de wereld overnemen, waar moeten we dan op letten?
We moeten onthouden dat deze specifieke soort in fossielen is gevonden die al 550 miljoen jaar oud zijn (vergeleken tot de bescheiden 200 duizend jaar van de mensheid), dus het is geen newbie in het ecosysteem. Ze hebben de meeste massa-uitstervingen overleefd en hebben een aantal eigenschappen bij de hand (haha) om zichzelf als toproofdier te positioneren.Ze zullen dus waarschijnlijk de mensheid overleven?
Ha, dat zou zo maar eens het geval kunnen zijn. Ik las op Wikipedia dat ander zeeleven de uitwerpselen van de helmkwal opeten. Is dat waar?
Nee, behalve bacterieën en algen zijn er nauwelijks andere levensvormen die hun voordeel halen uit het eten van kwallenpoep. Bedankt, Jarle!Je kan hier binnenkort trouwens hartstikke leuk stage komen lopen. Klik hier voor meer info of mail meteen naar alejandro.tauber@vice.com.
Advertentie
Jarle Mork: De helmkwal is eerder gevonden in Noorwegen, in de jaren 70 in een fjord buiten Bergen. Het lijkt er op dat ze zich vanuit daar hebben verspreid, met de stroming mee, naar het Noorden. Oké dan. Hoe zit het met de andere soorten die in de fjord leven? Hebben de kwallen ze opgegeten, of zijn ze verdwenen doordat de kwallen hun voedsel opeten?
De uitzonderlijke stijging van deze kwallenpopulatie - van ongeveer 20.000 ton in 2001 tot 40.000 ton in 2014 - is zeker ten koste gegaan van andere soorten in het water-ecosysteem van Trondheimsfjorden. Periphylla eet dezelfde soort plankton-organismen als jonge soorten van andere levensvormen. Vooral het nageslacht van de economisch/ecologisch belangrijke soorten in de kabeljauwfamilie, zoals kabeljauw, schelvis, wijting, heek, Norweegse aal, etc leidt eronder. De helmkwal probeert ook al hun hele leven het planktonvoedsel van de haring weg te snoepen. Het is redelijk om te geloven, maar moeilijk om aan te tonen, dat de stijging van de kwallen in de fjord heeft bijgedragen aan een afname van kabeljauw, schelvis en wijting. Op welke manier beïnvloedt deze kwal eigenlijk het andere leven in de fjord?
Het feit dat de kwal waterorganismen en jonge vissen eet, maakt 'm op een bepaalde manier het toproofdier. Uiteindelijk eet de kwal zowel het voedsel van de concurrentie en hun nageslacht.
Advertentie
Nou, in Trondheimsfjorden hebben we gezien dat de eetbare visvoorraad - zoals kabeljauw - gigantisch reduceren op het moment dat kwalpopulaties toenemen. Ik moet er wel bij zeggen dat het verband tussen de afname van kabeljauw en de toenemende hoeveelheid van kwallen erg dun is; het is een vrij lastige aanname om een verband tussen de twee aan te duiden. Er is ook een lichte toename in de temperatuur van het water langs de kust, wat ook vaak de ecologische balans in de war schopt. Kan je me vertellen wat voor lange-termijn effecten kan dit hebben?
De helmkwal is een soort die van nature in de meeste wateren voorkomt. Het zou kunnen dat soortgelijke omstandigheden eerder voor zijn gekomen, maar dat weten we niet zeker. We hebben in ieder geval nog nooit een kwal gezien die het zo goed doet als deze. Het ding met deze kwallen is dat ze in tegenstelling tot andere inheemse kwallen een opmerkelijk hoge reproductiecapaciteit hebben.Als dit eigenlijk een voorbode van de vernietiging van de mensheid is, en de kwallen de wereld overnemen, waar moeten we dan op letten?
We moeten onthouden dat deze specifieke soort in fossielen is gevonden die al 550 miljoen jaar oud zijn (vergeleken tot de bescheiden 200 duizend jaar van de mensheid), dus het is geen newbie in het ecosysteem. Ze hebben de meeste massa-uitstervingen overleefd en hebben een aantal eigenschappen bij de hand (haha) om zichzelf als toproofdier te positioneren.Ze zullen dus waarschijnlijk de mensheid overleven?
Ha, dat zou zo maar eens het geval kunnen zijn. Ik las op Wikipedia dat ander zeeleven de uitwerpselen van de helmkwal opeten. Is dat waar?
Nee, behalve bacterieën en algen zijn er nauwelijks andere levensvormen die hun voordeel halen uit het eten van kwallenpoep. Bedankt, Jarle!Je kan hier binnenkort trouwens hartstikke leuk stage komen lopen. Klik hier voor meer info of mail meteen naar alejandro.tauber@vice.com.