Een psychiater legt uit hoe je moet dealen met vervelende types op kantoor

Als je weleens ergens hebt gewerkt, heb je ook te maken gekregen met die ene collega die de hele boel verziekt. Je hebt ze in alle soorten en maten en ze kunnen de goede sfeer op allerlei manieren verpesten. Jody Foster (niet verwarren met Jodie Foster!) schreef er een boek over: The Schmuck in My Office: How to Deal Effectively with Difficult People at Work . Foster werkt op een universiteit als professor in de psychiatrie – zij zal het dus wel weten.

“Ik denk niet dat er mensen zijn die ‘s ochtends wakker worden met het idee: vandaag ga ik weer lekker vervelend doen,” zegt ze. “Werkconflicten komen vaak voort uit het feit dat er op een kantoor mensen werken met verschillende persoonlijkheden. Soms passen die persoonlijkheden gewoon niet zo goed bij de sfeer op een kantoor. Dan begint het gedonder.”

Foster maakte voor haar boek een indrukwekkende lijst van archetypes die een afspiegeling vormen van het soort mensen dat ze tegenkwam in haar onderzoek naar interpersoonlijke problemen. “Het kan goed zijn om mensen in hokjes te plaatsen. Mensen met dezelfde trekjes handelen vaak ook hetzelfde. Als je daar vat op kan krijgen, kan dat helpen.”

Hieronder vind je de verschillende soorten vervelende mensen die je op een kantoor treft, en lees je hoe je het beste met ze om kunt gaan. Misschien zit je er zelf ook wel tussen.

"Deze spreekt voor zich," zegt Foster. Volgens haar onderzoek kom je dit type het vaakst tegen op de werkvloer. Je kent ze wel: egoïstisch en alleen maar bezig met zichzelf. "Een ijdeltuit," zegt Foster. "Het draait allemaal om hen. Ze moeten altijd in het middelpunt van de belangstelling staan. Ze strijken met de eer van het werk van anderen en hebben een enorm ego."

De Narcist is neerbuigend, wil de hele tijd aandacht, en is veel te arrogant. Volgens Foster is dit ook een van de lastigste persoonlijkheden om mee om te gaan op de werkvloer – die ze zien als een strijdtoneel van kantoorpolitiek. "De sfeer wordt dan al snel competitief in plaats van coöperatief," zegt Foster. "Als je te maken krijgt met een Narcist, kan het helpen om zijn of haar ego te strelen. Door af en toe de prestaties of sterke punten van diegene te erkennen, kan je een hoop ellende vermijden .”

De Vleesetende Plant

De Vleesetende Plant lokt je naar binnen, wint je vertrouwen en gebruikt dat vertrouwen vervolgens voor zijn eigen, duistere doeleinden. "Het is iemand die je het ene moment met complimentjes bestookt en het volgende moment als een gek begint te snauwen. Hij trekt je naar zich toe, maar veroorzaakt dan een hoop chaos door ineens heel negatief te zijn. De Vleesetende Plant kan voor een hoop drama op kantoor zorgen. Het is het soort mens waarbij je de hele tijd het gevoel hebt dat je op eieren moet lopen om te zorgen dat ze niet kwaad worden. Om met de Vleesetende Plant om te gaan, moet je grenzen stellen en die ook goed bewaken.

De Mierenneuker

De Mierenneuker is de obsessieve micromanager die door de bomen het bos niet meer ziet en je van je werk afhoudt door je constant lastig te vallen met onbenullige details. Het ergste is nog wel dat ze vaak succesvol zijn, zegt Foster. "Mierenneukers krijgen vaak promotie, omdat ze op details letten – wat op zich een goede eigenschap kan zijn.” Maar als De Mierenneuker een leidinggevende positie bemachtigd, zullen de mensen die lager op de ladder staan eronder lijden. “Ze hebben last van tunnelvisie en zien het grotere plaatje niet.”

De beste manier om met een Mierenneuker om te gaan, is door directe confrontaties over hun obsessie met details te vermijden. Laat zien dat je hun toewijding waardeert, maar benadruk meteen ook je eigen inzet. Foster raadt aan om ze nooit meer te beloven dan je waar kunt maken, en altijd de verantwoordelijkheid te nemen voor je fouten.

Het Warhoofd is iemand die z'n zaakjes nooit op orde heeft, verschrikkelijk slecht is in timemanagement, en er moeite mee heeft om dingen af te maken. "Het is moeilijk voor deze types om zich te concentreren," zegt Foster. De beste manier om met een Warhoofd om te gaan is om duidelijk, geduldig en voorspelbaar te zijn. "Moedig het Warhoofd aan om niet te veel hooi op z’n vork te nemen. Maak eerst iets af voordat je aan het volgende begint."

Je kan het Gezonken Schip herkennen door een doodse blik in de ogen. Ze waren vroeger goed in hun werk, maar naarmate de jaren verstreken werden ze chaotisch en vergeetachtig. Ze maken fouten en reageren gepikeerd als iemand ze erop aanspreekt. "Het is lastig, vooral als iemand al eeuwen bij een bedrijf werkt, om er iets van te zeggen als er sprake is van cognitieve achteruitgang, maar dat soort dingen kunnen funest zijn voor de werksfeer," zegt Foster. En onthoud: op een dag ben je zelf ook oud.

De Robot is iemand met beperkte sociale vaardigheden en weinig tact. Hij kan enorme driftbuien krijgen. Omdat-ie zo emotieloos lijkt, begrijpen z’n collega's hem vaak niet en worden ze kwaad. Maar dit is werk, en je moet er maar mee leren omgaan. Foster zegt dat een één-op-één-gesprek beter werkt dan een vergadering met alle collega's erbij. "Een strikte, voorspelbare dagindeling en duidelijk omlijnde taken zijn ideaal," zegt ze. "Het kan ook helpen om de Robot bewust te maken van de impact die hun gedrag heeft op anderen."

De Mafketel is degene die zijn magisch denken meeneemt naar kantoor. In het boek van Foster staat een mooie anekdote over een prima functionerende dokter, maar zodra je een gesprek met haar begon, kwam je erachter dat ze ervan overtuigd was dat elk medisch probleem in de wereld terug te voeren was naar loodvergiftiging.

“Mafketels kunnen voor problemen zorgen op de werkplaats omdat ze voor ongemak zorgen. Om met een Mafketel om te gaan, moet je hem voorzichtig duidelijk proberen te maken dat hij zijn overtuigingen niet de hele tijd aan iedereen kenbaar moet maken.”

De Wantrouwer is een paranoïde ziel die denkt dat de wereld aan elkaar hangt van samenzweringen en de hele tijd denkt dat hij van alle kanten genaaid wordt. "Dit soort mensen zijn altijd op zoek naar bewijs van vals spel, list en bedrog," zegt Foster. "Ze beoordelen relaties op loyaliteit en vertrouwen." Dit soort types zijn vaak snel gekrenkt, dus Foster stelt voor om direct en duidelijk tegen ze te zijn, en ze het gevoel geven dat zij de controle hebben. "Directe gesprekken met feitelijke constateringen en heldere uitleg werken het beste," zegt Foster. Ze voegt nog toe dat de Wantrouwer soms agressief kan worden, en directe confrontaties beter kunt vermijden.