Waar je allemaal achter komt als je wil weten hoeveel een walvis weegt

Deze editie van mijn column gaat over een boek dat iedereen moet kopen. En dan bedoel ik niet het soort moeten dat betekent 'ik raad het je vriendelijk aan'. Nee, dit is het soort moeten van 'als ik je tegenkom en ik merk dat je het boek van Vibeke Mascini nog steeds niet hebt gekocht, dan ben je nog niet jarig!'

Schrijver en kunstenaar Vibeke Mascini heeft namelijk drie jaar van haar leven opgeofferd om voor ons uit te zoeken hoe groot het grootste dier ter aarde, de blauwe vinvis, nou eigenlijk is. Kijk, dat een walvis zo'n twintig meter lang is, kan je zelf ook op Wikipedia opzoeken, maar bij zulke groottes zegt een getalletje niet meer zoveel. Waar Vibeke nu dus al drie jaar onderzoek naar doet, is hoe je je een beeld kan vormen van die grootte en wat die grootte nu daadwerkelijk betekent. En is een walvis automatisch ook heel zwaar omdat-ie zo groot is? Iedereen kent nog wel het raadseltje waarbij je moet beantwoorden wat er zwaarder is: een kilo veren of een kilo staal. Zo kan je je ook afvragen of een walvis die in het water zwemt wel met dezelfde maatstaven gewogen kan worden als een walvis die aan land is gespoeld. Technisch gezien wegen ze misschien evenveel, maar tegelijkertijd is een walvis die in het water dobbert ook gewichtloos, terwijl op land alleen het gewicht van de walvistong jou al zou kunnen verpulveren.

Om achter de ware grootte van de walvis te komen doet Vibeke talrijke experimenten, bezoekt ze musea, experts en kerken en bevraagt ze op geheel eigen wijze wat grootte nu eigenlijk is. Mocht je nou denken dat dit saai is omdat het je aan wiskunde op de middelbare school doet denken, dan heb ik twee dingen tegen je te zeggen. 1: Je bent niet helemaal goed bij je hoofd en je zou er wellicht goed aan doen om voor eeuwig te stoppen met nadenken, want dat gaat je duidelijk niet goed af. 2: Dan ken je Vibeke Mascini en haar schrijfskills nog niet. Het geheel leest namelijk weg als een sprookje waar de bewondering voor de wereld van afspat, en tegelijkertijd is het nog grappig ook.

En ze is ook nog eens een stoot, zoals je op deze foto kan zien:

Hieronder volgt een incompleet lijstje van leuke dingen die in het boek voorkomen:

1) Het boek is even lang als een walvis. Nou ja, het boek zelf niet —dan zou het moeilijk verkoopbaar zijn voor boekhandels — maar als je alle pagina's van het boek achter elkaar zou leggen, dan zouden die samen even lang zijn als een walvis.

2) In het boek vraagt Vibeke 43 mensen om te bedenken hoe zwaar een walvis is. Alle 43 mensen proberen door middel van verschillende berekeningen en technieken bij het antwoord te komen. De een probeert zich voor te stellen hoe vaak zij zelf in een walvis past, terwijl een ander de maten van een gemiddelde walvis met het gewicht van water vermenigvuldigt.

3) Er komt een verhaal in voor over een walvis die aanspoelde op een strand en daar begon te rotten. Daarom moest hij opgeblazen worden met dynamiet, alleen waren de mannetjes met het dynamiet net iets te enthousiast, waardoor het in de wijde omgeving enorme stukken walvis regende. Een stuk kwam ook op de auto van ene Walter Umenhofer terecht, vandaar de titel van het boek: The Dent of Walter Umenhofer.

4) Wist je trouwens dat een dode rottende walvis net zo vele malen erger stinkt als dat hij groter is dan dode dieren of mensen van een normale grootte? Ik wist dat namelijk niet!

5) En heb je er weleens over nagedacht dat we wel weten hoe groot de Westertoren is, maar niet hoe zwaar? En dat we daar waarschijnlijk ook nooit meer achter gaan komen?

6) Ook een leuk weetje vond ik dat de stoel van Roald Dahl zo vaak te kampen heeft gehad met de billen van Roald Dahl dat die hun afdruk hebben achtergelaten in de zitting. Een feitje waardoor Vibeke zich realiseert dat we eigenlijk altijd bezig zijn met naar de aardbodem vallen, en dat de enige reden dat dit niet gebeurt is dat we zelf spullen tussen onszelf en de aardkorst plaatsen. Spullen zoals stoelen en vloeren en huizen.

7) In het boek komt ook een man voor die Vibeke in Tsjechië ontmoette. Hij woonde in een huis op het topje van een berg, waar hij een zwembad in had laten bouwen. Deze man kwam er alleen net op tijd achter dat als hij zijn zwembad ook daadwerkelijk vol zou laten lopen met water, zijn huis van de berg af zou vallen. Dat kan dus gebeuren.

8) Er staat een lijstje in met dingen die net als een walvis ook allemaal twintig meter lang zijn:

9) Ook leuk vond ik het lijstje van dingen die net als een walvis twee meter hoog zijn:

10) Ook vindt Vibeke een nieuwe manier van meten uit. Ze realiseert zich dat bij elk boek dat je leest je ogen ook een afstand afleggen. Zo neemt ze het woordenboek als nieuwe meetlat. Een blauwe vinvis is naast een aantal meters ook aanbidbaar lang, want bij dat woord is net zo'n grote afstand afgelegd als de blauwe vinvis lang is.

11) Vervolgens zien we ook foto's van bergen met hun woordenboekmaat ernaast.

12) In het Teylers Museum in Haarlem is een stukje steen te zien dat in 1787 het topje van de Mont Blanc was. Maar ja, vraagt Vibeke zich terecht af: is de top van een berg nog een top als je het van de berg haalt?

13) Vibeke beschrijft in een hoofdstuk dat ze het eigenlijk een enorm wonder vindt dat de walvis als grootste dier van de wereld niet gelijk naar de bodem van de oceaan zakt.

14) Ook leer ik praktische dingen waar ik veel aan ga hebben in het leven. Vibeke vermeldt ook het lichaamsgewicht van de 43 mensen die het gewicht van de walvis proberen te raden. Eén jongen die Johan heet weet zijn gewicht enkel omdat hij als hij op reis gaat wil weten hoe zwaar zijn koffers zijn. Maar koffers hebben een onhandige vorm om op de weegschaal te zetten. Daarom weegt hij eerst alleen zichzelf, en daarna nog een keer met de koffer in zijn armen. Het verschil is het gewicht van zijn koffer. Zo ga ik dat ook voortaan doen, en ik zal het ook mijn kinderen leren, zodat die het weer aan hun kinderen kunnen leren!

15) Verder verbaast het Vibeke dat iedereen zijn gewicht zo goed lijkt te weten, terwijl geen van haar vrienden in het bezit is van een weegschaal. De reden blijkt de sportschool te zijn. Mensen weten vooral hun gewicht op het moment dat ze er ontevreden mee zijn.

16) Het laatste leuke weetje uit het boek van Vibeke is dat ze Artis heeft gemaild over het gewicht van nijlpaard Tanja. Tanja leeft inmiddels niet meer, en is opgezet te bewonderen. Dat houdt in dat je na je dood dus een nieuw leven kan gaan leiden met een nieuw gewicht. Artis wilde alleen dit nieuwe gewicht niet onthullen, omdat ze bang zijn dat als Tanja tot zoiets banaals als kilo's wordt gereduceerd, mensen haar gaan zien als een object, en niet meer als de op zichzelf staande persoonlijkheid die ze nog steeds is.

Nu zijn dit zestien dingen die leuk zijn aan het boek, maar dat is slechts een fractie van de vele leuke dingen die in het boek te vinden zijn. Daarom ga je nu dus op deze link klikken die leidt naar de plek waar je het boek vervolgens gaat kopen.

Hieronder nog vier plaatjes van auto's in de vorm van een walvis, en dan rest mij alleen nog om je een fijn nieuwjaar toe te wensen!