Hoe Dave Hakkens de wereld verovert met zijn recyclefabriekjes

Donderdag 24 mei is Dave Hakkens een van de sprekers op de eerste dag van What Design Can Do . Jij kunt daarbij zijn. We geven twee gratis dagkaarten weg voor zowel donderdag 24 als vrijdag 25 mei. Om kans te maken, hoef je alleen een mailtje te sturen naar contestnl@vice.com .

Terh and Permika uit Thailand hebben een handeltje in producten van hergebruikt plastic, zoals onderzetters en vazen. Ze ontwikkelen momenteel een machine waarmee ze ook meubilair kunnen maken. Het recyclen doen ze helemaal zelf. Of althans, helemaal: ze maken deel uit van een wereldwijde gemeenschap van mensen die recyclefabriekjes bouwen, en elkaar helpen om die fabriekjes te verbeteren. Dit alles is begonnen toen één Nederlandse designer vijf jaar geleden besloot om de bouwtekening van zijn eigen recyclemachine online te zetten, zodat anderen met hem mee konden doen. Die designer komt uit Helmond, en hij heet Dave Hakkens.

Bij zijn project, Precious Plastic, zijn inmiddels duizenden mensen betrokken. Donderdag 24 mei praat Hakkens erover bij What Design Can Do, de jaarlijkse internationale conferentie in de Stadsschouwburg Amsterdam waar de vraag wordt gesteld hoe social design kan bijdragen aan een betere wereld. Ik vroeg Dave hoe hij terugkijkt op de eerste vijf jaar van dit project, en hoe hij de toekomst voor zich ziet.

Dave Hakkens, die je ook zou kunnen kennen van zijn modulaire telefoon Phonebloks, zit op het moment dat ik hem spreek in Denemarken. Hij heeft net een bijeenkomst bezocht van de volledige Deense plasticindustrie, en geholpen om een werkruimte van Precious Plastic op te zetten. “Ik praat hier met mensen die ik nog nooit gezien heb, maar ondertussen mijn project door en door kennen. Dat blijft bijzonder.”

Hakkens heeft de afgelopen jaren de hele wereld rondgereisd, van India en Ghana tot Chili en Kazachstan, om te vertellen over zijn idee: mobiele werkplaatsen ter grootte van een zeecontainer waar ter plaatse plastic afval verwerkt kan worden tot nieuwe producten. Iedereen uit de gemeenschap draagt op zijn eigen manier een steentje bij: door kennis te verschaffen, met geld, door zich aan te bieden als bouwer, of met iets anders relevants, zoals promotie.

Als ik Dave vraag wat hem opvalt bij hoe al die landen met het project omgaan, zegt hij dat de recyclemachines vooral in armere landen echt gebruikt worden om er geld mee te verdienen. “Denk aan derdewereldlanden waar arbeid goedkoper is, en waar je het afval zo op straat vindt. Ze maken er meteen iets nieuws van, en verkopen het. Het is gewoon hun business.”

In rijkere landen ligt de focus van de recyclers meer op de educatieve kant, zegt hij. Ze onderzoeken vooral welke toepassingsmogelijkheden er zijn voor herbruikbaar plastic. Dat wil niet zeggen dat er helemaal niks verkocht wordt, want sinds kort is er ook een online marktplaats voor gerecyclede producten en machineonderdelen, de Precious Plastic Bazar.

Het zijn vooralsnog vooral machineonderdelen van de fabriekjes waarvoor deze marktplaats wordt gebruikt, zegt Hakkens. “De verkoop van producten kan nog een stuk beter, en dat staat hoog op ons lijstje. Als er meer verkocht wordt, is er ook meer inkomen voor lokale werkplaatsen, en dan kun je ook weer investeren in betere machines.”

“Waar ik zelf vooral door geïnspireerd wordt, is als mensen waar dan ook ter wereld waarde zien in materiaal, en daar wat van maken,” zegt Hakkens. Als voorbeeld geeft hij Agbogbloshie, een verzamelplaats voor e-waste in het Ghanese Accra. Daar worden jerrycans gebruikt als omhulsel voor computers, en het metaal van autodaken wordt omgevormd tot kookpannen.

Ook op dat soort plekken valt nog een hoop te verbeteren; als ze over meer kennis en middelen zouden beschikken, zouden ze het veel efficiënter kunnen doen. Kinderen verbranden er bijvoorbeeld oude elektriciteitskabels, waardoor het plastic verschroeit en ze de koperdraden overhouden. Terwijl het handiger en milieuvriendelijker zou zijn als ze gewoon een striptang gebruiken.

Eens in de zoveel tijd verzorgt Hakkens met zijn team een update van het platform, gebaseerd op de kennis en feedback die ze van iedereen krijgen. Nieuwe onderdelen van de meest recente versie zijn bijvoorbeeld de marktplaats, en de mogelijkheid dat iedereen zelf tutorialfimpjes kan uploaden, zodat de leden van de community van elkaar kunnen leren.

Momenteel is Hakkens zelf de onmisbare spil in het project, maar hij hoopt dat dit uiteindelijk niet meer nodig zal zijn om alles draaiende te houden. “Dat is nu denk ik nog niet mogelijk. Bij elke update die we geven wordt het altijd gelijk een stuk beter. Maar uiteindelijk is het wel de bedoeling dat wij ‘ook maar een werkplaats’ zijn, en dat het project zichzelf voortduwt.”