Ik ging naar een klein museum in Limburg en werd zelden aangenamer verrast

Of je nou warm wordt van Rembrandt, van opgezette dieren of van dakpannen, er is voor iedere smaak een museum. Van 8 tot en met 14 april is de Nationale Museumweek, en daarom besteden we de komende tijd extra aandacht aan de immense diversiteit aan musea die Nederland te bieden heeft.

Er gaat binnenkort een moment komen dat je naar een museum wil gaan. En als je denkt van niet, is het hoog tijd om van gedachte te veranderen. Museumbezoek is namelijk een betere besteding van je weekend dan in bed liggen, kijken naar een netflixserie over opruimen en vervolgens concluderen dat je al dat opruimen helemaal niet vanuit bed kunt doen. Bovendien word je van het bezoeken van musea een gelukkiger mens, zo blijkt uit Brits onderzoek.

Goed, je gaat dus naar een museum. Nu moet je alleen nog kiezen welke. Dat is nog helemaal niet zo makkelijk, want er zijn meer musea in Nederland dan chipssmaken in het schap van de supermarkt, en ontken nou maar niet dat je met enige regelmaat al helemaal de keuzestress inschiet als je voor de keuze tussen ketchupchips en bolognese staat. Het is dan verleidelijk om voor de makkelijke optie te gaan, maar als je vervolgens thuis zit met een zak saaie naturelchips ben je toch een beetje teleurgesteld.

Precies zo is het met musea. Het is makkelijk om te gaan voor wat je kent, en blind op het Museumplein in Amsterdam of het Museumpark in Rotterdam af te gaan, maar misschien ontdek je wel veel spannendere dingen als je je horizon wat verbreedt, en een museum uitzoekt waar je nog nooit bent geweest, of kiest voor een museum dat niet miljoenen bezoekers per jaar trekt. Alleen door buiten de gebaande paden te treden kom je voor onverwachte verrassingen te staan.

Met deze gedachte in het achterhoofd reed ik onlangs naar Steyl, een dorpje met nog geen vierduizend inwoners aan de Maas, vlak onder Venlo. Steyl is bekend als kloosterdorp – zelfs nu zijn er nog drie functionerende kloosters te vinden. Een van de voortvloeisels van deze in mijn ogen nogal overdreven concentratie aan kloosters in dit kleine dorpje, is een museum dat ligt aan een pleintje waar verder een snackbar en een café (’t Vaerhóes) met een indrukwekkend vlaaienaanbod gevestigd zijn. En met indrukwekkend bedoel ik dat ze een vitrine hebben waar acht verschillende vlaaien op draaiende plateau’s staan te wachten tot hongerige dagjesmensen ze in hun monden stoppen. Kom daar maar eens om op het museumplein.

Maar ik kwam dus naar Steyl voor dat museum, dat het Missiemuseum heet. In het missiemuseum worden objecten tentoongesteld die de missionarissen van de plaatselijke kloosters door de eeuwen heen mee terug hebben genomen van hun missies. Dat klinkt misschien hartstikke saai, maar hier komt die onverwachte verrassing om de hoek kijken. Het Missiemuseum in Steyl is namelijk een van de onsaaiste musea van het land. Die missionarissen hadden, zo blijkt, een iets ander idee van wat leuke souvenirs zijn dan die tante van je die je maar met koelkastmagneten van Gran Canaria blijft opzadelen.

De zalen van het missiemuseum staan van boven tot onder vol met opgezette dieren, die de arme missionarissen van over de hele wereld hebben meegezeuld naar Steyl. In totaal omvat de collectie van het museum zo’n 1500 gewervelde dieren: een giraffe, leeuwen, antilopen en zebra’s. Daarnaast is er een insectenkabinet met nog eens duizenden vlinders, kevers, schorpioenen en andere dieren die je liever niet in je bed aantreft.

Wat de opgezette dieren in het Missiemuseum in Steyl zo ongelofelijk de moeite waard maakt, is dat het grootste deel van de dieren meer dan honderd jaar geleden naar het museum is gebracht, en dat de dieren pas bij aankomst in Limburg zijn opgezet. Dat opzetten gebeurde door mensen die nog nooit een leeuw of een beer in het echt hadden gezien, maar dat zie je eraan af. en dat is vrij duidelijk terug te zien in de manier waarop dat opzetten gebeurd is. Daardoor voelt het museum bij vlagen alsof je door een real life versie van Crappytaxidermy.com loopt. De ogen van de leeuwen zitten niet op de plek waar leeuwenogen horen, en het sneeuwluipaard staat in een positie die nog nooit is aangenomen door welk dier dan ook.

Het absolute topstuk van het Missiemuseum is de Steyler beer, een opgezette beer die in 1932 door een pater werd gekocht van een Rus. Niet alleen is de Steyler beer de profielfoto van de officiële Crap Taxidermy facebookpagina, hij kan nog trucjes ook. Als je een muntje in een gleuf in de borstkas van de beer gooit, schudt hij met zijn hoofd en slaakt hij een brulletje. Toen het mechaniek achter deze bewegingen en geluiden enige tijd geleden was versleten en vervangen moest worden, werd een crowdfundingsactie op touw gezet. Inmiddels is de beer gerestaureerd, en brult en schudt hij weer in volle glorie.

Het verhaal over de crowdfundingsactie werd me verteld door Willie, die achter de balie van het museum werkte, maar die spontaan haar post verliet om me een persoonlijke rondleiding met uitstekende achtergrondverhalen over de collectie te geven, toen ze hoorde dat ik helemaal uit Amsterdam was komen rijden om het Missiemuseum te bezoeken. Ook dat is een voordeel aan kleinere musea. Hier word je niet afgescheept met een folder en een audiotour, maar is er tijd en ruimte voor persoonlijk contact met enthousiaste vrijwilligers. Na afloop van de persoonlijke tour werd me zelfs een koekje aangeboden, dat ik beleefd afsloeg omdat ik wist dat er aan de overkant van het plein acht draaiende vlaaien op me lagen te wachten. Tot op de dag van vandaag denk ik met veel warmte terug aan de rondleiding van Willie.

Als je binnenkort naar het museum gaat, denk dan eens aan iets anders dan het Museumplein. Kijk eens welke musea er bij jou in de buurt zijn die je nog niet kende. Of verken een deel van het land dat je nog niet kende, bezoek een onbekend museum en laat je verrassen. Want die Van Goghs zijn hartstikke mooi hoor, maar er is zoveel méér. En het kan een kwestie van smaak zijn, maar wat mij betreft kunnen die Zonnebloemen niet tippen aan een schele beer die een halfbakken dansje doet.