Ruben van Leer scande een immens heilig bos in Australië

Nadat hij eerder de deeltjesversneller van CERN aan een 3D-scan onderwierp, trok Ruben van Leer recentelijk naar een bos in Australië om hetzelfde te doen. Zijn nieuwste project Sacred Environment is een samenwerking met componist Kate Moore voor Holland Festival in Amsterdam. Het optreden bestaat uit een orkest – dat muziek van Moore speelt – en performer Esther Mugambi die met een VR-bril op het bos ontdekt dat Van Leer met een LIDAR-scanner nauwkeurig in kaart bracht. Het publiek kon live meekijken met wat er door de VR-bril te zien was.

Het desbetreffende bos in Australië –ongeveer drie uurtjes rijden vanuit Sydney – heeft een grote spirituele betekenis voor de Aboriginals. Dus ze waren er logischerwijs niet heel erg happig op dat Van Leer zijn apparatuur daar zou opstellen. Uiteindelijk wist hij contact te leggen met twee ouderen uit de plaatselijke gemeenschap – Uncle John en Uncle Phil – die hem wegwijs maakten in het gebied. Ze vertelden hem over de verhalen die verbonden waren aan de eucalyptusbomen, ingekerfde stenen en grotschilderingen.

Na veel praten had de lokale bevolking er genoeg vertrouwen in dat Van Leer de plaats met respect zou behandelen. Zolang het uiteindelijke werk abstract genoeg zou zijn, mocht hij de 3D-scanners gebruiken in het heilige bos.

Voor de scans werkte hij samen met Andrew Bosch. Hij is gespecialiseerd special effects en werkte al met LIDAR-scanners voor films als Mad Max: Fury Road en Life of Pi. Ze maakten 14 verschillende scans van de heilige plekken, waarmee ze een virtuele versie van het bos konden maken.

De muziek van Moore is gebaseerd op de geluiden die je hoort als het helemaal stil is in het bos. Ze liet zich in het bijzonder inspireren door de dieren in de vallei – bijvoorbeeld vogels en kikkers.

"Kate stond ervoor open om er een echte meeslepende ervaring van te maken," zegt Van Leer. "En zo kwam ik op het idee om van het Concertgebouw een grote 'VR black box' te maken. De tweeduizend mensen in de zaal zouden samen met het orkest en het koor verdwijnen in een grote droomwereld." De toeschouwer wordt door de hoofdpersoon – die wordt vertegenwoordigd door de performer, de sopraan en de didgeridoo – door die wereld rondgeleid.

"Ik wil VR juist niet op een voetstuk zetten," zegt van Leer, "maar eerder het medium ter discussie stellen. Want hebben we wel virtuele werelden nodig als de echte wereld al prima in staat is om onze zintuigen in de war te schoppen?"

Meer werk van Ruben van Leer zie je op zijn website.